Ελκώδης κολίτιδα, τα διατροφικά ναι και όχι

Η ελκώδης κολίτιδα αποτελεί μία μορφή φλεγμονώδους εντερικής νόσου (IBD) και χαρακτηρίζεται από περιόδους κρίσης και ύφεσης των συμπτωμάτων. Τα συμπτώματα της είναι χαρακτηριστικά έλκη ή ανοιχτές πληγές και συνεχής διάρροια αναμεμειγμένη με αίμα. Η φλεγμονώδης εντερική νόσος συγχέεται συχνά με το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, το οποίο μπορεί να προκαλέσει παρόμοια συμπτώματα(αλλαγή στις κενώσεις, είτε διαρροϊκές είτε δυσκοιλιότητα, σε συνδυασμό με πόνο και ενοχλήσεις). Οι αλλαγές στη διατροφή είναι το πρώτο βήμα για τη διαχείριση της νόσου.

Η ελκώδης κολίτιδα μπορεί να υπάρχει σε μικρό ή μεγάλο τμήμα του παχέος εντέρου όπου και γίνεται η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών αλλά και ο σχηματισμός κοπράνων. Χωρίς τον έλεγχο της νόσου με φαρμακευτική αγωγή μπορεί να οδηγηθούμε σε μειωμένη όρεξη, περιορισμένη απορρόφηση βιταμινών και ιχνοστοιχείων και επακόλουθα απώλεια βάρους.

Η ισορροπημένη διατροφή με πληρότητα θρεπτικών συστατικών είναι απαραίτητη για όσους πάσχουν από ελκώδη κολίτιδα προκειμένου να εξασφαλίσουμε τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Συστείνεται η επαρκής κατανάλωση ποσοτήτων πρωτεΐνης, βιταμινών και ιχνοστοιχείων, ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις οι ασθενείς χρειάζονται συμπληρώματα προκειμένου να καλύψουν τις διατροφικές τους ανάγκες.

Σε ορισμένες περιπτώσεις συστήνουμε τη πρόσληψη ασβεστίου με τη μορφή συμπληρώματος, για να αποφύγουμε την εμφάνιση οστεοπενίας λόγω δυσαπορρόφησής του, καθώς και τη πρόσληψη σιδήρου σε περίπτωση που υπάρχει αίμα στα κόπρανα για να αποφύγουμε πιθανή αναιμία.

Γενικά η περίπτωση κάθε ασθενούς είναι διαφορετική, επομένως δεν μπορούμε να προτείνουμε μια πολύ συγκεκριμένη δίαιτα-διατροφή για να αποφύγουμε τις κρίσεις της νόσου, όμως γνωρίζουμε ότι ορισμένες τροφές επιδεινώνουν ενώ άλλες βελτιώνουν τα συμπτώματα.

 

Γενικές Οδηγίες:

• Καταναλώνουμε μικρά γεύματα, 5-6 φορές την ημέρα και αποφεύγουμε την κατανάλωση μεγάλων σε ποσότητα και λίγων σε αριθμό γευμάτων.
• Δεν καταναλώνουμε τροφές που γνωρίζουμε ότι έχουμε αλλεργία, γιατί θα επιδεινώσουν τα συμπτώματα.
• Δεν περιορίζουμε τη τροφή μας, φοβούμενοι ότι θα εμφανίσουμε πόνο ή διάρροια(έτσι θα κάνουμε εντονότερα τα συμπτώματα όταν αρχίσουμε να τρεφόμαστε κανονικά, έχοντας περισσότερο πρήξιμο και πόνο).
• Μασάμε καλά την τροφή μας, καταναλώνουμε μικρές μπουκιές και τρώμε με ηρεμία.
• Δεν εισάγουμε πολλές τροφές στη διατροφή μας γιατί μπορεί να επιδεινώσουν το πρόβλημα της κολίτιδάς. Εισάγουμε μία μία τις τροφές κάθε φορά και παρατηρούμε τις αντιδράσεις του οργανισμού μας.

 

Ποιές τροφές προτιμάμε:

• Σολομός: Τα Ω3 λιπαρά των λιπαρών ψαριών όπως ο σολομός είναι ευεργετικά για τη λειτουργία του γαστρεντερικού.
• Κολοκύθα: Αν και έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, είναι σε πολλές περιπτώσεις ανεκτή από άτομα που νοσούν.
• Αβοκάντο: Θεωρείται καλή επιλογή φρούτου.
• Γιαούρτι με προβιοτικά: Τα καλά βακτήρια που περιέχουν ορισμένα γιαούρτια διευκολύνουν την πέψη.
• Αυγά: Παρέχουν πληθώρα θρεπτικών συστατικών και είναι αρκετά εύπεπτα.

 

Ποιές τροφές αποφεύγουμε:

• Καφές και μαύρη σοκολάτα: Η καφεΐνη που περιέχουν είναι συνήθως επιβαρυντική.
• Αλκοόλ: Προκαλεί διάρροια.
• Ανθρακούχα ποτά: Το ανθρακικό ερεθίζει τη γαστρεντερική οδό, προκαλώντας φούσκωμα και αέρια.
• Τροφές με πολλές φυτικές ίνες: Τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά καθώς και τα προϊόντα ολικής άλεσης αλλά και τα όσπρια είναι ιδιαίτερα πλούσια σε φυτικές ίνες, οπότε τα καταναλώνουμε με μέτρο.
• Κόκκινο κρέας: Λόγω των λιπαρών του, μεταβολίζεται δύσκολα και επιδεινώνει τα συμπτώματα κατά τη διάρκεια μιας κρίσης.
• Πικάντικα φαγητά: Τα καυτερά φαγητά με πολλά μπαχαρικά μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν μια κρίση.

 

Ενυδάτωση και ελκώδης κολίτιδα

Η κακή ενυδάτωση αποτελεί μεγάλη πηγή κινδύνου για όσους πάσχουν από ελκώδη κολίτιδα, λόγω της αφυδάτωσης που προκύπτει από τη διάρροια. Συνίσταται η κατανάλωση 6-8 ποτηριών νερού ημερησίως σε περιόδους ύφεσης και 10-12 ποτηριών σε περιόδους διάρροιας λόγω της μεγαλύτερης απώλειας υγρών. Ορισμένοι ασθενείς κρίνεται αναγκαίο να προσλάβουν ηλεκτρολύτες(κάλιο, νάτριο), γιατί αυτοί απορροφώνται δύσκολα όταν οι κενώσεις δεν είναι φυσιολογικές.

 

Ημερολόγιο καταγραφής τροφής:

Ο καλύτερος τρόπος να διαπιστώσουμε ποιες τροφές μας βοηθούν και ποιες επιδεινώνουν την κολίτιδα, είναι ένα ημερολόγιο καταγραφής τροφής, στο οποίο θα σημειώνουμε αναλυτικά κάθε μας γεύμα, για μερικές εβδομάδες:

• ημερομηνία και ώρα κατανάλωσης
• σύνθεση γεύματος
• συμπτώματα που εκδηλώθηκαν αμέσως μετά το γεύμα
• επιδείνωση υπαρχόντων συμπτωμάτων

Το ημερολόγιο καταγραφής τροφής βοηθά σημαντικά στην παρακολούθηση των συμπτωμάτων, σε περίπτωση που πρόσφατα έχουμε προσθέσει ή αφαιρέσει κάποιο τρόφιμο από τη διατροφή μας.