Ψάρια μια τροφή, με μεγάλη θρεπτική αξία

Tο καλοκαίρι βρίσκεται προ των πυλών και αποτελεί την περίοδο που απολαμβάνουμε πιο συχνά ψάρια και θαλασσινά και μάλιστα χωρίς ενδοιασμούς, αφού ξέρουμε πόσο ωφέλιμα είναι για την υγεία μας. Αποτελούν μια ομάδα εξαιρετικά θρεπτικών τροφίμων που καταλαμβάνει σημαντική θέση σε ένα ισορροπημένο διατροφικό πλάνο.

Η κύρια διαφοροποίηση τους σε σχέση με το κρέας συνίσταται στην ποιότητα λίπους τους. Το λίπος του κρέατος είναι κορεσμένο και σχετίζεται με υπερλιπιδαιμίες, υπέρταση, διαβήτη και παχυσαρκία, ενώ το λίπος των ψαριών είναι πολυακόρεστο, με κύριο εκπρόσωπο τα ω-3 λιπαρά οξέα. Ανήκουν στην ομάδα των «καλών» πολυακόρεστων λιπαρών, που δρουν προστατευτικά για τον οργανισμό μας, εν αντιθέσει με τα «κακά» κορεσμένα λιπαρά του κρέατος. 

Αποτελούν εκ των «θεμελιών λίθων» της Μεσογειακής διατροφής, βρίσκονται στο μέσο της Μεσογειακής πυραμίδας, με εβδομαδιαία σύσταση κατανάλωσης, κατά προτίμηση 1-3 φορές. 

Γενικά τα ψάρια(αλμυρών ή γλυκών νερών) είναι από τις πιο θρεπτικές τροφές, αφού αποτελούν βασική πηγή πρωτεϊνών, μαζί με το κόκκινο κρέας και τα πουλερικά, ενώ μας παρέχουν ωφέλιμες βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία, όπως είναι ο σίδηρος και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β. 

Οι βασικότερες βιταμίνες που περιέχονται στα ψάρια είναι η βιταμίνη Α, απαραίτητη για την ανάπτυξη και την ενίσχυση της φυσικής μας άμυνας, η βιταμίνη D, η οποία συμβάλλει στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό, καθώς και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β, με εξέχουσα τη βιταμίνη Β6, απαραίτητη για τη σύνθεση αμινοξέων και την παραγωγή ενέργειας. 

Επίσης, είναι πλούσια σε φώσφορο, ασβέστιο και μαγνήσιο, τρία μεταλλικά στοιχεία σημαντικά για τη μεταλλοποίηση των οστών. Ακόμα, περιέχουν ψευδάργυρο, ο οποίος διαδραματίζει ισχυρό ρόλο στη νευρολογική λειτουργία, αλλά και στην καλή υγεία του αναπαραγωγικού συστήματος. 

Τα ω-3 λιπαρά αποτελούν το βασικό διατροφικό «όπλο» των ψαριών για την υγεία μας. H περιεκτικότητα τους σε ω-3 λιπαρά οξέα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: το είδος τους, τη γεωγραφική περιοχή και τα νερά από τα οποία ψαρεύονται, την εποχή αλιείας κ.ά. Γενικά, τα παχιά ψάρια και ορισμένα θαλασσινά είναι αυτά που περιέχουν περισσότερα ω-3 λιπαρά οξέα. Mε βάση αναλύσεις του Πανεπιστημίου Kρήτης, η περιεκτικότητα σε ω-3 λιπαρά ορισμένων ελληνικών ψαριών και θαλασσινών είναι σημαντική. Τα ω-3 λιπαρά, είναι ιδιαίτερα ευεργετικά για την υγεία της καρδιάς, καθώς η κατανάλωσή τους έχει συσχετιστεί με τον χαμηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων. 

Σύμφωνα με μελέτες, όσοι καταναλώνουν ψάρια σε σημαντικές ποσότητες τείνουν να έχουν χαμηλότερες τιμές αρτηριακής πίεσης, γεγονός που αποδίδεται στα ω-3 λιπαρά. 

Η κατανάλωση ψαριών εμφανίζεται να έχει προστατευτική δράση έναντι διαφόρων μορφών καρκίνου, όπως είναι των νεφρών και του παχέος εντέρου. Επίσης η κατανάλωση τους έχει συνδεθεί έντονα με την καλή υγεία των ματιών και την προστασία της όρασης. 

Για τα άτομα μέσης και τρίτης ηλικίας, η κατανάλωση ψαριών αποτελεί σημαντικό σύμμαχο, ενάντια σε εκφυλιστικές νόσους που σχετίζονται με τη νοητική λειτουργία όπως το Αλτσχάιμερ και η άνοια. 

Τέλος, τα μικρά ψάρια(αφρόψαρα) που μπορούν να καταναλωθούν ολόκληρα με το κόκαλο, όπως ο γαύρος και η σαρδέλες, αποτελούν ιδιαίτερα καλή πηγή ασβεστίου, ειδικά για όσους δεν καταναλώνουν γαλακτοκομικά προϊόντα. Το ασβέστιο αποτελεί το θρεπτικό συστατικό «κλειδί» για τη διατήρηση ενός υγιούς σκελετικού συστήματος.