Αγκινάρα, ένα λαχανικό με πολλαπλά οφέλη για την υγεία μας

 

Η αγκινάρα(Cynara cardunculus, Κυνάρα η καρδονίσκη ή αλλιώς Κυνάρα η κάκτος) είναι πολυετές λαχανικό της οικογένειας των Αστεροειδών(Asteraceae).
Η ρίζα της είναι πασσαλώδης και προχωρεί βαθιά στο έδαφος. Τα φύλλα της είναι μεγάλα με βαθιές σχισμές, χρώμα γκριζωπό στο κάτω μέρος και το στέλεχός της είναι μακρύ με διακλαδώσεις. Πολλαπλασιάζεται με παραφυάδες κατά την άνοιξη ή το φθινόπωρο ενώ ο βλαστός της ξεραίνεται το καλοκαίρι.

Από το φυτό χρησιμοποιείται στη μαγειρική το άνθος, που έχει σχήμα σφαιρικό, λίγο μακρύ και σαρκώδες. Μαγειρεύεται αφού καθαριστεί από τα πέταλα και το χνούδι, ενώ στην Κρήτη τρώγεται και ωμή με λεμόνι, πολύ νόστιμη και «ειδικός» μεζές για τσικουδιά. Τα εξωτερικά πέταλα του άνθους καταλήγουν σε αγκαθωτή άκρη και είναι σκληρά, μπορούν δε να χρησιμοποιηθούν και για τροφή των ζώων.

Στην Ελλάδα καλλιεργείται στην Αργολίδα, ιδιαίτερα στην περιοχή των Ιρίων και της Κάντιας, στην Κρήτη και στην Μεσσηνία(όπου βρίσκουμε κυρίως την «άγρια» αγκινάρα με μεγάλα αγκάθια στα πέταλα), στη Λακωνία, στην Κέρκυρα, στην Ηλεία και αλλού, ενώ καλλιεργείται σε όλες σχεδόν τις χώρες της Νότιας Ευρώπης, την Βρετανία και την Γαλλία.

Η αγκινάρα χρονολογείται πίσω στον 4ο αιώνα π.Χ. όπου οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι τη χρησιμοποιούσαν για πεπτικά προβλήματα. Αργότερα, τον 16ο αιώνα, χρησιμοποιήθηκε σε προβλήματα που αφορούσαν το συκώτι και τον ίκτερο, η φήμη της, ωστόσο, εξαπλώθηκε τον 20ο αιώνα, όπου έγινε δημοφιλής ως ένα πολύ γευστικό φαγητό με πολλά και πλούσια οφέλη.

Τώρα, την Άνοιξη από τις αρχές Απριλίου, βρίσκονται στην εποχή τους και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να τις αφήσουμε να πάνε χαμένες.
Η «δύναμη» τους συγκεντρώνεται περισσότερο στα φύλλα και είτε τις φάμε, είτε καταναλώσουμε το εκχύλισμά τους, τα οφέλη για τον οργανισμό μας είναι πολλά και ποικίλα.

Τα δύο βασικά συστατικά της αγκινάρας είναι η σιλυμαρίνη και η κυναρίνη.
Η σιλυμαρίνη είναι μία ισχυρή αντιοξειδωτική ουσία, η οποία καταπολεμά τις ελεύθερες ρίζες στο οργανισμό μας, η εμφάνιση των οποίων συνδέεται με διάφορες μορφές καρκίνου.
Η ουσία αυτή έχει αποδειχθεί ότι προλαμβάνει τον καρκίνου του δέρματος, της χοληδόχου κύστης αλλά αναστέλλει και την ανάπτυξη του καρκίνου του προστάτη. Επίσης βοηθάει σε ασθένειες του ήπατος.
Το δεύτερο σημαντικό συστατικό της αγκινάρας η κυναρίνη διεγείρει την παραγωγή και έκκριση χολής και έτσι βελτιώνονται τα συμπτώματα των γαστρεντερικών προβλημάτων, όπως κοιλιακός πόνος, ναυτία, διάρροια ή δυσκοιλιότητα.

Οφέλη για την Υγεία μας

Βοηθά την πεπτική λειτουργία
Έρευνες και κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση αγκινάρας βοηθάει σε χρόνια πεπτικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένου του ευαίσθητου στομαχιού, της νευρικής γαστροπάθειας, του φουσκώματος και του ευερέθιστου εντέρου.

Λαχανικό κατάλληλο για δίαιτα
Τα 100 γραμμάρια αγκινάρας αποδίδουν 47 θερμίδες, είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, παρέχοντάς μας, 5,4 γραμμάρια φυτικών ινών, δηλαδή περίπου το 14% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης. Οι φυτικές ίνες βοηθούν στον έλεγχο της δυσκοιλιότητας και συμβάλλουν στο γρηγορότερο αίσθημα κορεσμού, μειώνοντας την πείνα άμεσα και επομένως τα τσιμπολογήματα.

Βοηθά στη μείωση της κακής χοληστερίνης
Η ευεργετική δράση των φυτικών ινών επεκτείνεται και στη χοληστερίνη, συμβάλλοντας στην υγεία της καρδιάς, αφού μειώνουν την κακή(LDL) χοληστερόλη, δεσμεύοντάς τη στο έντερο και εμποδίζοντας την απορρόφησή της. Οι πικρές ουσίες της, μια εκ των οποίων και η κυναρίνη, εμποδίζει τη σύνθεση της χοληστερίνης και αυξάνει την απέκκρισή της στη χολή, μειώνοντας τα ολικά επίπεδά της.

Ευεργετική δράση έναντι διαφόρων μορφών καρκίνου
Η αγκινάρα μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στο έντερο εμποδίζοντας την απορρόφηση τοξικών συστατικών των τροφών. Οι ανθοκυανίνες που περιέχει(ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες) σχετίζονται με μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκινικών κυττάρων στο στήθος και με την εμπόδιση ανάπτυξης όγκων. Το φυλλικό οξύ που περιέχει η αγκινάρα(17% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης) παίζει σημαντικό ρόλο στην αποτροπή βλαβών στο DNA, προλαμβάνοντας ορισμένες μορφές καρκίνου και το γαλλικό οξύ της εμποδίζει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων του προστάτη.

Τόνωση ανοσοποιητικού
Η εποχή που διανύουμε είναι γεμάτη ιώσεις και η αγκινάρα μπορεί να μας προστατέψει από πολλές από αυτές, χάρη στη βιταμίνη C που περιέχει, η οποία φτάνει το 20% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης σε ποσότητα 100 γραμμαρίων. Η βιταμίνη C βοηθά τον οργανισμό να αποκτήσει άμυνες απέναντι σε μολυσματικές ασθένειες και τον «καθαρίζει» από τις ελεύθερες ρίζες που προκαλούν πρόωρη γήρανση. Επίσης, ο σίδηρος που περιέχει χαρίζει ενέργεια και δύναμη στον οργανισμό.

Προάγει την οστική υγεία
Αποτελεί καλή πηγή βιταμίνης Κ και παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία των οστών, προωθώντας τη δραστηριότητα σχηματισμού τους, ενώ περιέχει και μαγνήσιο, το οποίο βοηθά στην αύξηση της οστικής πυκνότητας, μειώνοντας τον κίνδυνο οστεοπόρωσης.

Βοηθά την υγεία του εγκεφάλου
Οι ανθοκυανίνες(ισχυρά αντιοξειδωτικά) ωφελούν τη μνήμη. Επίσης, βιταμίνη Κ που περιέχει η αγκινάρα, όταν υπάρχει σε επαρκή επίπεδα στη διατροφή μας, βοηθά στη μείωση εμφάνισης βλαβών στους νευρώνες του εγκεφάλου, γι’ αυτό άλλωστε και χρησιμοποιείται στη θεραπεία ασθενών που πάσχουν από Αλτσχάιμερ.

Προάγει την υγεία του νευρικού συστήματος
Η περιεκτικότητά της αγκινάρας σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως νιασίνη, βιταμίνη Β6, θειαμίνη και παντοθενικό οξύ βοηθούν στις κυτταρικές μεταβολικές λειτουργίες και προωθούν την υγεία του νευρικού συστήματος.

Βοηθά στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης
Ο ρόλος της αγκινάρας ως ρυθμιστής της αρτηριακής πίεσης οφείλεται στο κάλιο που περιέχει, το οποίο εξισορροπεί την επίδραση του νατρίου και βοηθά στον έλεγχο του καρδιακού παλμού.

Ποιες αγκινάρες επιλέγουμε όταν ψωνίζουμε
Όταν αγοράζουμε αγκινάρες, επιλέγουμε εκείνες που είναι φρέσκες και τις αισθανόμαστε βαριές για το μέγεθός τους, χωρίς κοψίματα και μαυρίλες. Τα φύλλα τους πρέπει να είναι άθικτα, να έχουν σκούρο πράσινο χρώμα και να τρίζουν ελάχιστα όταν τις πιέζουμε. Αποφεύγουμε τις πολύ μεγάλες και σκληρές αγκινάρες, καθώς συνήθως είναι άνοστες. Καλό είναι να τις καταναλώνουμε φρέσκες, σε διαφορετική περίπτωση τις αποθηκεύουμε σε σακούλα τροφίμων στο ψυγείο μέχρι και μια εβδομάδα.