Επιτέλους έκοψα το κάπνισμα! θα παχύνω;
Πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται: ΟΚ ήρθε η ώρα να κόψω το κάπνισμα, αλλά μήπως θα αυξήσω το σωματικό μου βάρος;
Αναμφισβήτητα στο δίλημμα αυτό, κάπνισμα ή λίγα περιττά κιλά, η απάντηση είναι σαφής, η διακοπή του καπνίσματος είναι αρκετά πιο σημαντική από τα λίγα περιττά κιλά που παίρνουμε όταν σταματάμε το κάπνισμα.
Γιατί όμως παίρνουμε κιλά όταν κόβουμε το κάπνισμα;
Μήπως ευθύνεται το αυξημένο τσιμπολόγημα, η ελαφρά μείωση στο βασικό μεταβολικό ρυθμό ή ορισμένα γονίδιά μας;
Πιθανόν, είναι η απάντηση που δίνεται από τους επιστήμονες, ευθύνονται όλα τα παραπάνω.
Κατά κανόνα οι καπνιστές έχουν κατά μέσο όρο χαμηλότερο σωματικό βάρος από τους μη καπνιστές και η διακοπή του καπνίσματος συνοδεύεται από αύξηση του σωματικού βάρους.
Περίπου ένα ποσοστό 80% των καπνιστών που «κόβουν» το τσιγάρο αυξάνει το βάρος του κατά 5-6 κιλά, κυρίως μέσα στα δύο πρώτα χρόνια.
Μέχρι ενός σημείου, αυτό εξηγείται λόγω της προσαρμοστικής θερμογένεσης, η οποία διεγείρεται από τη νικοτίνη, δηλαδή πιο απλά, με τη νικοτίνη αυξάνεται ελαφρά ο μεταβολισμός μας.
Από τις διάφορες μελέτες που γίνονται κατά καιρούς γι᾽αυτό το θέμα, έχει εξαχθεί το συμπέρασμα ότι κατανάλωση 20 τσιγάρων/ημέρα προκαλούν αύξηση του βασικού μεταβολισμού κατά 8%-11%.
Οπότε με τη διακοπή του καπνίσματος επέρχεται μία μείωση στο βασικό μεταβολικό ρυθμό που ευνοεί την αύξηση του βάρους.
Επιπρόσθετα, έντονο είναι το φαινόμενο σε όσους διακόπτουν το κάπνισμα να έχουν την τάση να τρώνε περισσότερο και κυρίως να τσιμπολογούν περισσότερο.
Η εξήγηση αυτού του γεγονότος οφείλεται στο ότι η νικοτίνη, το πιο ενεργό συστατικό του καπνού, προκαλεί ελάττωση της όρεξης, καθώς έχει βρεθεί ότι αναστέλλει την παραγωγή ενός ισχυρού διεγερτικού της όρεξης, του νευροπεπτιδίου Υ (ΝPY), στον υποθάλαμο του εγκεφάλου.
Με αυτόν τον τρόπο, όταν κόβουν το κάπνισμα ορισμένοι ανθρώποι πιθανά αυξάνεται η όρεξή τους.
Το γεγονός όμως αυτό έχει και ψυχολογική διάσταση, καθώς πολλοί πρώην καπνιστές προσπαθούν να αντικαταστήσουν μια αγαπημένη τους συνήθεια(τσιγάρο) με μία άλλη(φαγητό).
Έτσι καταπολεμούν την επιθυμία για τσιγάρο με αυξημένο τσιμπολόγημα.
Ορισμένες πρόσφατες μελέτες δείχνουν ωστόσο ότι η τάση αύξησης του βάρους μετά τη διακοπή του καπνίσματος συνδέεται και με γενετικούς παράγοντες.
Ανακαλύφθηκε ένα γονίδιο καύσης λίπους, το οποίο γίνεται πιο ενεργό όταν εκτεθεί σε καπνό, γεγονός που εξηγεί πιθανώς γιατί οι καπνιστές αρχίζουν να αυξάνουν το σωματικό τους βάρος μόλις σταματήσουν το κάπνισμα.
Πιο αναλυτικά, οι επιστήμονες εστίασαν τις έρευνές τους στο γονίδιο AZGP1, το οποίο παράγει την πρωτεΐνη που ευθύνεται για την γρήγορη καύση του λίπους.
Παρατήρησαν ότι αυτό το γονίδιο είναι περισσότερο δραστήριο στην παραγωγή της λιποδιαλυτικής πρωτεΐνης στους καπνιστές σε σχέση με τους μη καπνιστές.
Αναμφισβήτητα απαιτούνται περισσότερες έρευνες για την καλύτερη διεύρυνση αυτής της συσχέτισης, ενώ κι άλλα γονίδια μελετώνται σήμερα προς αυτή την κατεύθυνση και αναμένουμε σύντομα κι άλλα δεδομένα.
Αρκετοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι η προοπτική αύξησης του σωματικού βάρους αποθαρρύνει τους καπνιστές και ιδιαίτερα τις γυναίκες από το να σταματήσουν το κάπνισμα.
Πέρα όμως από αυτό, θα πρέπει να γίνει κατανοητό στους καπνιστές ότι ο κίνδυνος στην υγεία τους από την αύξηση βάρους είναι μικρότερος από τον κίνδυνο συνέχισης του συστηματικού καπνίσματος.
Γεγονός είναι πάντως πως αν ο πρώην καπνιστής ακολουθήσει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα ισορροπημένης διατροφής, με τη βοήθεια ενός πτυχιούχου Διατροφολόγου-Διαιτολόγου, όσο προσπαθεί να διακόψει το κάπνισμα θα μπορέσει πολύ πιο εύκολα να ελέγξει το βάρος του και να μην πάρει αυτά τα ανεπιθύμητα περιττά κιλά.