Μετά το μητρικό γάλα(απογαλακτισμός) τι;

Στο πρώτο έτος της ζωής του, το βρέφος αναπτύσσεται πιο γρήγορα από οποιοδήποτε άλλο στάδιο της υπόλοιπης ζωής του.
Σε αυτή τη περίοδο είναι αυξημένες οι απαιτήσεις σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η σωστή ανάπτυξη του.
Από τη γέννηση τους τα βρέφη τρέφονται μόνο με μητρικό γάλα ή ειδικό γάλα εμπορίου.
Στη συνέχεια χρειάζεται εκτός από το γάλα εμπορίου και άλλες πηγές τροφών για την πληρέστερη ανάπτυξη του.

Τι ονομάζουμε απογαλακτισμό;

Απογαλακτισμός είναι η σταδιακή εισαγωγή τροφών (φρούτα, λαχανικά, κρέας, ψάρι κλπ) στη διατροφή του παιδιού μετά τους πρώτους πέντε μήνες.
Μέχρι τότε οι υψηλές θρεπτικές απαιτήσεις του βρέφους καλύπτονται από το μητρικό ή ειδικό γάλα εμπορίου.
Συνήθως στους 4 με 6 μήνες εξαντλούνται οι αποθήκες σιδήρου του βρέφους, οπότε επόμενο είναι να καλυφθεί από ημι-στέρεες ή στέρεες τροφές (ως συμπλήρωμα του γάλακτος)

Γιατί οδηγούνται τα βρέφη στον απογαλακτισμό;

Τα βρέφη πρέπει να τα απογαλακτίζουμε έτσι ώστε να λαμβάνουν όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται από τα τρόφιμα.
Επιπρόσθετα το βρέφος σταδιακά αναπτύσσει την ικανότητα να μασάει, να καταπίνει και να πέπτει τρόφιμα, έως ότου μπορέσει να τρώει ό,τι και η υπόλοιπη οικογένεια.
Επίσης είναι σημαντικό το εξής: όταν το γάλα αγελάδας προσλαμβάνεται ως κύριο γεύμα στον πρώτο χρόνο τα βρέφη πρέπει να έχουν ποικιλία στη διατροφή τους έτσι ώστε να προσλαμβάνουν όλα τα θρεπτικά συστατικά.

Ποιες είναι οι συστάσεις για διακοπή του θηλασμού;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κάνει έκκληση στα κράτη μέλη του να ενισχύσουν τις δραστηριότητες και να αναπτύξουν νέες μεθόδους για να προωθήσουν τον αποκλειστικό θηλασμό για τουλάχιστον 6 μήνες.
Αυτή είναι μία παγκόσμια σύσταση για τη δημόσια υγεία, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρήματα της πραγματογνωμοσύνης της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για τη βέλτιστη διάρκεια του αποκλειστικού μητρικού θηλασμού και την παροχή ασφαλούς και κατάλληλης συμπληρωματικής διατροφής, με συνεχιζόμενο θηλασμό μέχρι το 2ο έτος της ηλικίας και παραπάνω.
Δίνοντας έμφαση στην ευρεία διάδοση αυτών των αντιλήψεων στα κοινωνικά στρώματα, ώστε να οδηγηθούν οι κοινότητες και υιοθετήσουν αυτές τις πρακτικές…»
Εάν οι γονείς θέλουν να απογαλακτήσουν νωρίτερα το παιδί, οι 4 μήνες (ή 17 εβδομάδες) πρέπει να υπολογίζονται ως την νωρίτερη ηλικία που σταματώντας το γάλα ξεκινάει η ημι-στερεή τροφή.
Αυτό επειδή ένα νεογέννητο μπορεί να καταπιεί μόνο υγρά που εισάγονται στο βάθος του λάρυγγα του.
Από το τέταρτο μήνα το βρέφος μπορεί να κινήσει τη γλώσσα του και να καταπιεί ημι-στέρεη τροφή.
Αργότερα βγαίνουν σταδιακά τα δόντια αλλά το βρέφος μπορεί να μασήσει ικανοποιητικά μετά το πρώτο χρόνο της ζωής του.
Το στομάχι και το έντερο δεν είναι αρχικά σε θέση να πέψουν το άμυλο, εκτός της λακτόζης (ζάχαρο του γάλακτος).
Οπότε, αμυλώδη φαγητά μπορούν να εισάγονται μετά τον τέταρτο μήνα.

Τα πρόωρα βρέφη καλό θα ήταν να απογαλακτίζονται ανάλογα με τις ατομικές τους ανάγκες και οι συμβουλές πρέπει να παρέχονται από την ιατρική ομάδα και τον ειδικό διατροφολόγο.

Τι είδη τροφών πρέπει να χρησιμοποιούνται;

Τα τρόφιμα που εισάγονται στη διατροφή του βρέφους κατά τη διαδικασία διακοπής του θηλασμού αναφέρονται στον πίνακα πιο κάτω.
Εκεί δίνεται ένας κατάλογος από διαφορετικά επίπεδα – στάδια από τα τρόφιμα που πρέπει να χρησιμοποιούνται.
Οι ηλικίες είναι κατά προσέγγιση και εξαρτώνται από τη χρονική Περίοδο που ξεκίνησε ο πρώτος απογαλακτισμός.
Κάθε βρέφος είναι διαφορετική περίπτωση και αναπτύσσεται με το δικό του ρυθμό.
Μέχρι το τέλος του πρώτου έτους η διατροφή του βρέφους πρέπει να περιέχει τρόφιμα από όλες τις ομάδες.
Η υφή των τροφών που προσφέρονται στο βρέφος πρέπει να διαφοροποιείται σταδιακά και από την πολτοποιημένη μορφή θα πρέπει να μεταβεί στην ψιλοκομμένη μορφή, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η μάσηση.
Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στην υφή και στο μέγεθος των προσφερόμενων κομματιών για την αποφυγή του κινδύνου πνιγμονής.
Όσον αφορά τα νέα τρόφιμα, αυτά πρέπει να να εισάγονται ένα κάθε φορά, με διαφορά εβδομάδας από το προηγούμενο νέο τρόφιμο, ώστε να μπορούν να επισημανθούν τυχόν αλλεργίες ή ευαισθησίες που ενδεχομένως να έχει το βρέφος.

Ποιες είναι οι συστάσεις για πρόσληψη υγρών;

Μέχρι τον τέταρτο μήνα οι νεφροί υπολειτουργούν και απεκκρίνουν περισσότερο νερό από ότι αυτοί του ενήλικα.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το βρέφος έχει αυξημένο κίνδυνο αφυδάτωσης, που αυξάνεται όταν αρχίσουν να εισάγονται στη δίαιτα του στέρεα τρόφιμα.
Τα βρέφη που θηλάζουν δεν χρειάζονται κάποια πρόσθετα υγρά αλλά χρειάζονται επιπλέον νερό (δροσερό και αποστειρωμένο) στους πρώτους τέσσερις μήνες.
Οπότε δεν συνίσταται να δίνονται στα μωρά χυμοί ή ακόμη χυμοί με ζάχαρη!
Ο θηλασμός μπορεί να προσφέρεται στα βρέφη κανονικά και μετά τον 6ο μήνα ενώ σε περίπτωση διακοπής του αντικαθίσταται με 500-600 ml από κατάλληλο για βρέφη γάλα εμπορίου.

Προτιμάμε τροφές του εμπορίου για βρέφη;

Είναι καλύτερο τα βρέφη να απογαλακτίζονται σε κανονικό φαγητό που τρώει η οικογένεια.
Τα παιδιά που τρέφονται μόνο με φαγητά (ειδικά για μωρά) υπάρχει περίπτωση να μην θελήσουν το σπιτικό φαγητό μόλις τους δοθεί.
Επομένως, μερικές τροφές του εμπορίου για βρέφη μπορούν να συγχωνευτούν μέσα σε μια διατροφή απογαλακτισμού αν και δεν είναι και ότι καλύτερο.

Ποια τρόφιμα πρέπει να αποφεύγουμε;

Αλάτι : περισσότερο από τους 7 μήνες το βρέφος πρέπει να καταναλώνει λιγότερο από 1gr αλάτι την ημέρα (το γάλα του εμπορίου και του θηλασμού παρέχουν τη σωστή ποσότητα αλατιού).
Ανάμεσα στους 7 μήνες και τον πρώτο χρόνο 1gr αλατιού την ημέρα είναι το περισσότερο.
Το αλάτι δεν πρέπει να προστίθεται στο φαγητό και αλμυρά φαγητά, όπως τα αλλαντικά, το τυρί και μερικά άλλα επεξεργασμένα τρόφιμα, πρέπει να αποφεύγονται.
Ζάχαρη: αποφύγετε να προσθέτετε ζάχαρη στο φαγητό και τα υγρά/ ποτά.
Μέλι: το μέλι δεν πρέπει να δίνεται στα βρέφη κάτω του ενός χρόνου.

Είναι ασφαλής μια φυτοφαγική διατροφή για τα βρέφη;

Τα βρέφη μπορεί να αναπτύσσονται φυσιολογικά και με μια φυτοφαγική διατροφή, μόνο που ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δώσουμε στην πρόσληψη όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών.
Στις φυτοφαγικές δίαιτες είναι αυξημένες οι φυτικές ίνες και αυτός είναι ένας λόγος μη πρόσληψης αρκετής ενέργειας (θερμίδες) και μείωσης της απορρόφησης κάποιων συστατικών όπως σίδηρος και ψευδάργυρος.
Όλα τα βρέφη από 6 μηνών μέχρι 5 χρονών αν χρειαστεί μπορεί να πάρουν συμπληρώματα βιταμινών A, C και D, ενώ τα βρέφη που είναι φυτοφάγα χρειάζονται και Β12.
Κάποιος ειδικός διατροφολόγος μπορεί να σας δώσει πολύτιμες συμβουλές στον απογαλακτισμό και στη συνέχεια για μια χορτοφαγική δίαιτα.

Σε ποιον να απευθυνθώ για να συμβουλευτώ όσον αφορά τον απογαλακτισμό;

Κυρίως πρέπει να συμβουλευτείτε τον παιδίατρο σας.
Αν δυσκολεύεστε και το βρέφος δεν δέχεται εύκολα τα ημιστέρεα τρόφιμα τότε απευθυνθείτε και σε κάποιον ειδικό πτυχιούχο διατροφολόγο-διαιτολόγο.

ΣΤΑΔΙΑ               ΗΛΙΚΙΑ                                                  ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ                                 ΤΡΟΦΙΜΑ

 

1                   6 μήνες(27 εβδομάδες)                                  μαλακές τροφές λιωμένες              φρούτα, λαχανικά, ρύζι, πατάτες,γλυκοπατάτες

όχι νωρίτερα από 4 μήνες(17 εβδομάδες)                                                                              κρέας, γιαούρτι, πουτίγκα(πριν τους 6 μήνες τα

τρόφιμα πρέπει να είναι ελεύθερα γλουτένης)

 

 

2              6 έως 9 μηνών                               λιγότερο λιωμένα με σβόλους, μαλακές τροφές           φρούτα, λαχανικά, ρύζι, πατάτες,

γλυκοπατάτες, κρέας, ψάρι, αυγά, γιαούρτι,

πουτίγκα, τυρί ψωμί και δημητριακά

 

3            9 έως 12 μηνών                                        πουρές, ψιλοκομμένα                                    Τα γαλακτοκομικά δεν χρειάζεται να αυξηθούν

σε αντίθεση με τις αμυλούχες τροφές και τα φρούτα

 

4           12 μηνών και άνω                                                                                                               Κατανάλωση 2 μερίδων γαλακτοκομικών και 4

φρούτων και λαχανικών ημερησίως. Τουλάχιστον

1 μερίδα αμυλούχου τροφίμου σε γεύμα