Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, πόσο βοηθά η Διατροφή;

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) είναι χρόνια, συμμετρική, πολυαρθρική, αλλά και συστηματική φλεγμονώδης νόσος, που προσβάλει κυρίως τον αρθρικό υμένα των μικρών αρθρώσεων. Μπορεί να προκαλέσει παραμόρφωση των αρθρώσεων και χρόνια αναπηρία και είναι δυνατόν να συνοδεύεται από εξωαρθρικές εκδηλώσεις(ρευματοειδή οζίδια, αγγειίτιδα) ως αποτέλεσμα της προσβολής διαφόρων ιστών και οργάνων.
Είναι μια χρόνια, τυπικά ισόβια νόσος με πολύ μεταβαλλόμενη πορεία.
Είναι τουλάχιστον δύο φορές συχνότερη στις γυναίκες συγκριτικά με τους άνδρες. Διακρίνεται σε δύο κατηγορίες: τη ρευματοειδή αρθρίτιδα ενηλίκων καθώς και τη νεανική ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Αν και δεν υπάρχει στοχευμένη θεραπεία για τη Ρευματοειδή Αρθρίτιδα (ΡΑ), φαίνεται ότι συγκεκριμένα τρόφιμα μπορούν να προωθήσουν την ύφεση των συμπτωμάτων.
Οι άνθρωποι με ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ) πασχίζουν να βρουν τρόπους να ελαφρύνουν τα συμπτώματα με τροφές ή διαιτητικά συμπληρώματα.
Ακόμα οι ερευνητές δεν έχουν ανακαλύψει κάποιο φάρμακο που να στοχεύει απόλυτα τη θεραπεία της ΡΑ, ωστόσο πολλές μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει μια συσχέτιση μεταξύ συγκεκριμένων τροφίμων και φλεγμονής που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη αυτοάνοση ασθένεια.
Ας δούμε όμως αναλυτικά πως οι θερμίδες(ενέργεια) και τα θρεπτικά συστατικά του διαιτολόγιου που ακολουθούμε μπορούν να επηρεάσουν τα συμπτώματα της.

Ενέργεια

Το σωματικό βάρος μας καλό είναι να το παρακολουθούμε και ανάλογα να ρυθμίζουμε την προσλαμβανόμενη ενέργεια, ώστε να επιτύχουμε το επιθυμητό βάρος. Το επιθυμητό βάρος είναι εκείνο το οποίο βρίσκεται τουλάχιστον μέσα στα υγιή πλαίσια. Έχει παρατηρηθεί μάλιστα πως πολλοί είναι οι ασθενείς που έχουν προβλήματα υποθρεψίας μιας και σε περιόδους έξαρσης της (ΡΑ) έχει σημειωθεί αύξηση του βασικού μεταβολισμού και του καταβολισμού των πρωτεϊνών.

Συνήθως ένας εύκολος τρόπος να υπολογίσουμε εάν είναι το βάρος μας φυσιολογικό, είναι η χρήση του δείκτη μάζας σώματος, ο οποίος υπολογίζεται ως το πηλίκο του σωματικού βάρους προς το ύψος μας στο τετράγωνο(Κιλά)/ύψος2 (m2). Επιθυμητός Δείκτης Μάζας Σώματος είναι συνήθως μεταξύ 18,5-24,9. Δείκτης Μάζας Σώματος Πάνω από το 25 σημαίνει ότι καλό είναι να χάσουμε βάρος, και κάτω από το 18.5 καλό είναι να πάρουμε.

Πρωτεΐνες
Όσον αφορά τις πρωτεΐνες, οι ασθενείς οι οποίοι δεν λαμβάνουν μέσα από τη διατροφή τους τα αναγκαία συστατικά ή βρίσκονται στη φλεγμονώδη φάση της πάθησης οι ανάγκες του οργανισμού σε πρωτεΐνες αυξάνονται. Για να κατανοήσουμε την αύξηση αυτή, οι συνήθεις προτεινόμενες τιμές ανά κιλό σωματικού βάρους κυμαίνονται από 0.8γρ έως 1γρ πρωτεΐνης την ημέρα, έτσι στις περιπτώσεις που προαναφέραμε οι ανάγκες του οργανισμού κυμαίνονται από 1.5γρ με 2γρ ανά κιλό σωματικού βάρους την ημέρα.

Λίπη
Οι δίαιτες με πολύ χαμηλά ποσοστά λίπους δεν ενδείκνυνται για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα μιας και μπορεί να οδηγήσουν σε μειωμένα επίπεδα βιταμίνης Α και Ε στο αίμα, με αποτέλεσμα να επιδεινώσουν την κατάσταση.
Αντί να μειώσουμε τα λίπη από τη διατροφή μας, καλό είναι να αλλάξουμε τον τύπο των λιπών ώστε να είναι πιο χρήσιμα στον οργανισμό μας. Τα ω-3 λιπαρά οξέα φαίνεται να έχουν μεγάλη απήχηση στους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα και καθώς αυτοί εμφανίζουν θετικά αποτελέσματα.
Ορισμένα λίπη με προέλευση τα θαλασσινά αλλά και φυτικά λίπη, ιδιαίτερα το ελαιόλαδο και το έλαιο του νυχτολούλουδου(Evening Primrose) έχουν έμμεσες αντιφλεγμονώδεις δράσεις.
Καλό είναι να δείχνουμε προτίμηση στα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα τα οποία φαίνονται να έχουν αντιφλεγμονώδη επίδραση αλλά δεν παρουσιάζουν διορθωτική επίδραση στις βασικές ανοσολογικές διαδικασίες που έχουν να κάνουν με τις αρθροπάθειες.

Μέταλλα, Βιταμίνες και Αντιοξειδωτικά
Μελέτες έχουν παρουσιάσει ότι η βιταμίνη Ε σε συνάρτηση με τα ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα μπορούν να προκαλέσουν βελτίωση της πάθησης.
Άλλες πάλι έρευνες, όσον αφορά την (ΡΑ) που εμφανίζεται σε άτομα νεαρής ηλικίας, έχουν παρατηρήσει χαμηλές συγκεντρώσεις αντιοξειδωτικών στο αίμα των νεαρών ατόμων και πως αυτά μπορεί να ωφεληθούν από την αύξηση πρόσληψης λαχανικών και φρούτων.
Ευρωπαϊκές κλινικές έρευνες έχουν παρουσιάσει μείωση πόνου στους ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα που λαμβάνουν βιταμίνη Ε και άλλα αντιοξειδωτικά.
Επομένως φρόνιμο είναι να γίνεται καθημερινή κατανάλωση λαχανικών και φρούτων, τουλάχιστον 5 μερίδες συνολικά(1 μερίδα = 1 φλιτζάνι του τσαγιού).
Οι ασθενείς συχνά έχει παρατηρηθεί πως έχουν χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου, φυλλικού οξέος και μαγνησίου από τις προτεινόμενες.
Σε πιο προχωρημένα στάδια της πάθησης πολλές φορές παρατηρείται δυσκολία στην απορρόφηση του ασβεστίου και της βιταμίνης D και μείωση της οστικής πυκνότητας, που μπορεί να οδηγήσουν σε οστεοπόρωση.
Οπότε, η διατροφική ενίσχυση με τα παραπάνω είναι θεμιτή, ή ακόμα συνίσταται λήψη συμπληρωμάτων όταν πλέον υπάρχουν σημάδια ανάγκης από τον οργανισμό. Η βιταμίνη D προσλαμβάνεται από τον οργανισμό κυρίως μέσω της καθημερινής έκθεσης στο ήλιο(με προσοχή πάντα) για παράδειγμα όταν βγαίνουμε μια βόλτα, αλλά μπορεί να προσληφθεί και διατροφικά.

Άλλα στοιχεία
Επιστημονικές μελέτες έχουν εξετάσει την ελεγχόμενη νηστεία για την βελτίωση της φλεγμονής των αρθρώσεων. Η νηστεία αυτή όταν ακολουθείται από χορτοφαγική δίαιτα μπορεί να αποφέρει καλά αποτελέσματα. Κάτι τέτοιο, βέβαια, δεν είναι καλό να γίνεται χωρίς την βοήθεια των ειδικών.
Πιο δύσκολο είναι να ακολουθηθεί μια χορτοφαγική δίαιτα με χρήση προϊόντων χωρίς γλουτένη, που από όσο φαίνεται φέρει επίσης θετικά αποτελέσματα σε αρκετούς ασθενείς. Η βελτίωση αυτή μπορεί να οφείλεται στην μείωση της ανοσο-αντίδρασης στα αντιγόνα των τροφίμων, τα οποία εξαλείφονται μέσω των αλλαγών στη διατροφή.
Επίσης αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών φαίνεται να έχει καλά αποτελέσματα.
Με άλλα λόγια, σε μερικούς ασθενείς, κάποια τρόφιμα(κυρίως ζωικής προέλευσης και γαλακτοκομικά) έχουν αποδειχθεί πως επιδεινώνουν τα συμπτώματα της ασθένειας.
Η αποφυγή αυτών των τροφίμων ή κάποιων ομάδων τροφίμων δείχνει να έχει έστω βραχυπρόθεσμο όφελος.

Συμπερασματικά
Οι ασθενείς καλό είναι να ενθαρρύνονται να ακολουθήσουν μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή που στοχεύει στην επίτευξή ή στη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους.
Καλό είναι να ενημερώνονται για τις εξελίξεις γύρω από τη ρευματοειδή αρθρίτιδα και να υιοθετούν εκείνες τις συμβουλές που δείχνουν να βελτιώνουν την πάθηση αλλά και έχουν ερευνηθεί σε βάθος ώστε να μην βλάπτουν τον οργανισμό τους.

Οκτώ απλές και πολύτιμες συμβουλές:

1. Επιλέγουμε ποικιλία τροφίμων
2. Προσέχουμε το ισοζύγιο ενέργειας μέσα από την ανάλογη λήψη τροφών και τη σωματική δραστηριότητα, ώστε να διατηρούμε ή να βελτιώσουμε το βάρος μας
3. Επιλέγουμε μια διατροφή άφθονη σε λαχανικά και φρούτα
4. Επιλέγουμε μια διατροφή χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά (ζωικά λίπη, πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα)
5. Επιλέγουμε μία διατροφή πλούσια σε ψάρια και θαλασσινά
6. Επιλέγουμε προϊόντα πλούσια σε φυτικές ίνες
7. Επιλέγουμε μια διατροφή μέτρια σε ζάχαρη και κατά συνέπεια σε γλυκά
8. Εάν πίνουμε οινοπνευματώδη ποτά, καλό είναι να υπάρχει μέτρο