Σακχαρώδης διαβήτης κύησης, τι προσέχουμε στη διατροφή μας.

 

Μια φυσιολογική εγκυμοσύνη διαρκεί 9 μήνες(40 εβδομάδες). Ο έλεγχος των επίπεδών σακχάρου στο αίμα της μητέρας, είναι από τα πιο σημαντικά προληπτικά μέτρα που πρέπει να πάρουμε για να εξασφαλίσουμε την ομαλή έκβαση της εγκυμοσύνης.

Στην περίπτωση που μια εγκυμονούσα εμφανίσει υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, τότε υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης διαβήτη κύησης.  Διαβήτης κύησης ορίζεται οποιαδήποτε διαταραχή στον μεταβολισμό της γλυκόζης(υδατανθράκων) που διαγιγνώσκεται ή εμφανίζεται για πρώτη φορά στην εγκυμοσύνη, συνήθως στο τέλος του δευτέρου τριμήνου, μετά την 24η εβδομάδα.

Κατά το εννιάμηνο της εγκυμοσύνης, παράγονται από τον πλακούντα της γυναίκας ορμόνες, οι οποίες συμβάλλουν στη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου. Αυτές επιφέρουν αντίσταση στην ομαλή δράση της ινσουλίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, με αποτέλεσμα την εμφάνιση διαβήτη. Ο διαβήτης κύησης υποχωρεί σχεδόν πάντα μετά την αφαίρεση του πλακούντα, αλλά μπορεί να ξαναεμφανιστεί σε μελλοντική εγκυμοσύνη ή με την αύξηση της ηλικίας της γυναίκας.

Περίπου το 10% του γυναικείου πληθυσμού εμφανίζει διαβήτη κύησης, ενώ οι πιθανότητες εμφάνισης του αυξάνονται, κατά 15%,  σε συγκεκριμένες περιπτώσεις:

• Ηλικία άνω των  35 ετών
• Φυλή(Λατίνοι, Αφροαμερικάνοι)
• Παχύσαρκη ή Υπέρβαρη Μητέρα
• Πρόσληψη υπερβολικού βάρους κατά την εγκυμοσύνη
• Ιστορικό αντίστασης στην ινσουλίνη
• Ιστορικό γέννησης νεογνού 4 κιλών και άνω 
• Ιστορικό ξαφνικού εμβρυϊκού θανάτου
• Οικογενειακό ιστορικό Σακχαρώδους Διαβήτη
• Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών

 

Διαβήτης Κύησης και επιπλοκές

Η εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη κύησης έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια κυρίως λόγω της αυξημένης εμφάνισης παχυσαρκίας τόσο στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, όσο και της μεγαλύτερης ηλικίας κατά την οποία περισσότερες γυναίκες τεκνοποιούν.

Κάθε γυναίκα πρέπει να κάνει έλεγχο σακχάρου νηστείας(ή γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης)στο πρώτο τρίμηνο της κύησης. Εάν το σάκχαρο νηστείας είναι >92 mg/dl(σε δύο διαφορετικές μετρήσεις) στον πρώτο έλεγχο μετά την επιβεβαίωση της εγκυμοσύνης, θεωρούμε ότι η εγκυμονούσα ότι πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη. Εάν το σάκχαρο είναι φυσιολογικό στις πρώτες εξετάσεις, γίνεται επανέλεγχος μεταξύ της 24ης και 28ης εβδομάδας της κύησης. Τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μπορούν να επηρεάσουν τόσο τη μέλλουσα μαμά όσο και το μωρό.

Επιπλοκές στην μητέρα:

• Πρόωρος τοκετός
• Δυστοκία(δύσκολος τοκετός με κάποιες φορές να είναι απαραίτητη η καισαρική τομή λόγω αυξημένου βάρους του μωρού).
•  Προεκλαμψία(αυξημένη αρτηριακή πίεση  και κυκλοφορικές διαταραχές κατά τη διάρκεια της κύησης).

Επιπλοκές στο μωρό:

• Μεγάλη αύξηση βάρους
• Υπογλυκαιμία μετά τη γέννηση(λόγω υπερπαραγωγής ινσουλίνης από το πάγκρεας του μωρού).
• Αυξημένη συχνότητα νεογνικού θανάτου.
• Ίκτερος, αναπνευστική δυσχέρεια, χαμηλά επίπεδα ασβεστίου και μαγνησίου.
• Αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης παιδικής/εφηβικής παχυσαρκίας και σακχαρώδη διαβήτη στο μέλλον.

 

Διατροφικές οδηγίες για το διαβήτη κύησης

Ο κίνδυνος εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη κύησης είναι διπλάσιος για γυναίκες που υπήρξαν υπέρβαρες στο παρελθόν και οχταπλάσιος για εκείνες που είναι παχύσαρκες στην διάρκεια της εγκυμοσύνης. Γι’ αυτό ιδιαίτερη σημασία έχει η διατήρηση φυσιολογικού βάρους πριν την εγκυμοσύνη και ο έλεγχος του κατά τη διάρκεια αυτής.

Μια εγκυμονούσα πρέπει να ακολουθεί ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο ώστε να καλύπτει τις θρεπτικές ανάγκες της και του εμβρύου, αλλά ταυτόχρονα να διατηρεί τα επίπεδα γλυκόζης της στα επιθυμητά όρια.

Συνιστώνται 5 γεύματα ημερησίως, 3 κύρια(πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό) και 2 ενδιάμεσα γεύματα-σνακ, ώστε να ελέγχουμε την ποσότητα, το αίσθημα πείνας αλλά και να αποφύγουμε τις απότομες αυξομειώσεις της γλυκόζης στο αίμα. Εξίσου σημαντική εκτός από την ποσότητα είναι και η ποιότητα του γεύματος που καταναλώνουμε.

Η διατροφή της εγκυμονούσας πρέπει οπωσδήποτε να περιλαμβάνει 175γρ υδατανθράκων στο ελάχιστο καθημερινά, γιατί η γλυκόζη είναι το κύριο καύσιμο για την ανάπτυξη του εμβρύου. Τα μεταγευματικά επίπεδα σακχάρου εξαρτώνται αποκλειστικά από το περιεχόμενο του γεύματος σε υδατάνθρακες. Καταναλώνουμε σύνθετους υδατάνθρακες, όπως τα τρόφιμα ολικής αλέσης(ψωμί, δημητριακά/ζυμαρικά, καστανό ρύζι, κινόα, όσπρια, πλιγούρι) και λαχανικά, που επιδρούν λιγότερο στα μεταγευματικά επίπεδα σακχάρου απ’ ό,τι οι απλοί υδατάνθρακες(άσπρο ψωμί, γλυκά, ζάχαρη).

Οι συστάσεις για την ημερήσια κατανάλωση φρούτων είναι οι 3 μερίδες, ενώ για τα γαλακτοκομικά προϊόντα 2-3 μερίδες. Με την κατανάλωση φρούτων μπορούμε να αντικαταστήσουμε τα γλυκά. Επίσης με τροφές όπως το γιαούρτι, μπορούμε συνδυάζοντας το με ξηρούς καρπούς(αμύγδαλα), να προσλάβουμε ασβέστιο για την σωστή ανάπτυξη του σκελετού του εμβρύου.

Αποφεύγουμε ενδιάμεσα γεύματα όπως χυμούς με ζάχαρη, γλυκά, πατατάκια, σφολιάτες, έτοιμα γεύματα τύπου fast food.

Τρώμε άπαχα κρέατα και διαλέγουμε κρέας που δεν έχει πέτσα όπως κοτόπουλο και τα ψήνουμε ή τα βράζουμε ενώ τα ψάρια, προτιμότερο είναι, να είναι φρέσκα και όχι κατεψυγμένα.

Στο μαγείρεμα, χρησιμοποιούμε ελαιόλαδο αντί για βούτυρο και αποφεύγουμε όσο το δυνατόν περισσότερο τα τηγανητά και τα παστά. 

Τέλος η κατανάλωση αλκοόλ απαγορεύεται.