Συκώτι, μία τροφή με υψηλή θρεπτική αξία

Το συκώτι είναι δημοφιλές φαγητό σε πάρα πολλές κουζίνες διεθνώς, βοδινό, χοιρινό, αρνίσιο ή από κοτόπουλο, αποτελεί σημαντικό μέρος παραδοσιακών συνταγών είτε ως κύριο πιάτο είτε αναμεμειγμένο με άλλα κρέατα.

Ο ρόλος που έχει, το συκώτι των ζώων(και το ανθρώπινο) είναι εκείνος που του προσδίδει, την ιδιαίτερη γεύση και την αυξημένη θρεπτική αξία.

Αποτελεί ένα μοναδικό και ακούραστο εργοστάσιο που μας κρατά στη ζωή, με πολύ σημαντικές λειτουργίες όπως:

• Απομακρύνει τις τοξίνες και φιλτράρει το αίμα.
• Πραγματοποιεί την «ανακύκλωση» της χοληστερόλης και των λιπαρών.
• Βοηθά στην πέψη των λιπών.
• Λειτουργεί ως αποθήκη πολλών θρεπτικών συστατικών, όπως ο σίδηρος, και συμμετέχει στην «ενεργοποίηση» βιταμινών(Α, D).
• Παράγει πρωτεΐνες και ένζυμα που ρυθμίζουν σχεδόν όλα τα μονοπάτια στο σώμα.
• Συμβάλλει στο μεταβολισμό των τροφών.

Θρεπτική αξία: Το συκώτι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, βοηθώντας την ομαλή λειτουργία του σώματος και έτσι διαχειρίζεται ένα σύνολο θρεπτικών συστατικών. Για το λόγο αυτό το μοσχαρίσιο συκώτι αποτελεί μία από τις πλέον συμπυκνωμένες πηγές πολύτιμων θρεπτικών συστατικών.

1. Πηγή πρωτεϊνών υψηλής αξίας: Μία μερίδα του(68γρ) μας αποδίδει 20γρ καθαρή πρωτεΐνη, όση θα βρούμε και σε ένα κομμάτι μοσχαρίσιο κρέας. Η περιεκτικότητά του σε λιπαρά, αντίθετα με τα όσα πιστεύονται, συνεισφέρει μόνο το 6% του ανώτατου επιτρεπτού καθημερινού ορίου για τα κορεσμένα λιπαρά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι πρωτεΐνες χρησιμοποιούνται από το σώμα μας για τη δημιουργία των μυών, του δέρματος και των μαλλιών, για τη μεταφορά ουσιών και την παραγωγή ορμονών.
2. Πηγή βιταμινών και μετάλλων: Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το συκώτι αποτελεί μια φυσική πολυβιταμίνη, καθώς μια μερίδα του μπορεί να καλύψει τις ημερήσιες ανάγκες μας σε πολλές βιταμίνες. Αποτελεί μία από τις ελάχιστες φυσικές τροφές που καταφέρνουν να συνδυάσουν τόσα πολλά και διαφορετικά θρεπτικά συστατικά, και μάλιστα σε τόσο υψηλές συγκεντρώσεις.

• Βιταμίνη Α: Η βιταμίνη Α που μας παρέχει μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των προβλημάτων που σχετίζονται με την όραση. Η βιταμίνη Α παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση ενός υγιούς ανοσοποιητικού συστήματος. Είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της υγείας του δέρματος, των δοντιών και των οστών. Ένα κομμάτι συκώτι περιέχει μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Α και γι’ αυτό δεν πρέπει να καταναλώνεται από εγκύους πολύ συχνά και σε μεγάλες ποσότητες γιατί μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο τοξικότητας. 90γρ συκώτι παρέχουν 4 φορές περισσότερη βιταμίνη Α από την συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη.
• Βιταμίνες συμπλέγματος Β: Οι βιταμίνες αυτές εξασφαλίζουν ενέργεια στα ύψη, γερά νεύρα, ενεργό μεταβολισμό και υγιή μαλλιά. Το συκώτι έχει υψηλή περιεκτικότητά σε βιταμίνη Β12, που παίζει καθοριστικό ρόλο στο νευρικό σύστημα των ενηλίκων μεγαλύτερης ηλικίας. Η πρόσληψη των βιταμινών Β12, Β6 και φυλλικού οξέος από το συκώτι προστατεύουν την λειτουργία της καρδιάς μας. Επίσης η βιταμίνη Β2(ριβοφλαβίνη), συνεισφέρει στην αναγέννηση της γλουταθειόνης, η οποία είναι μία από τις πιο σημαντικές αντιοξειδωτικές ουσίες του σώματος μας.
• Bιταμίνη D: Αποτελεί καλή πηγή βιταμίνης D, που είναι συνήθως σπάνια στα περισσότερα τρόφιμα. Μια μερίδα του περιέχει 11% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης.
• Χαλκός: Ο χαλκός ενισχύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα και ειδικότερα είναι απαραίτητος για όσους εμφανίζουν ρευματοειδή αρθρίτιδα αφού ανακουφίζει από τα συμπτώματα της. Επιπλέον, φαίνεται πως βοηθά την αποτροπή του γκριζάρισματος των μαλλιών.
• Σίδηρος: Ο σίδηρος διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση του οξυγόνου από το σώμα μας, μέσω των κυττάρων του αίματος και των μυών. Το σώμα χρειάζεται σίδηρο για την παραγωγή αιμοσφαιρίνης και μυοσφαιρίνης. Η έλλειψη του μπορεί να προκαλέσει αναιμία. Άτομα με χαμηλό αιματοκρίτη, έλλειψη σιδήρου ή αναιμία, πρέπει να το επιλέξουν, μιας και αποτελεί την ιδανικότερη φυσική πηγή σιδήρου. 90γρ μοσχαρίσιου συκωτιού μας δίνουν 7,5mg σιδήρου, σχεδόν το σύνολο της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης. Αντίστοιχα, μια μερίδα(100γρ) συκώτι κοτόπουλο μας δίνει 12,8mg σιδήρου.
• Σελήνιο: Το πιο σημαντικό συστατικό για την ομαλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
• Ψευδάργυρος: Ανάμεσα στις πολλές του ωφέλιμες ιδιότητες για τον οργανισμό μας, συγκαταλέγονται η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, η γονιμότητα των ανδρών, η επούλωση πληγών, η λειτουργία των αισθήσεων και η ανάπτυξη των παιδιών.

Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε πως όσοι αντιμετωπίζουν νεφρικά προβλήματα ή εμφανίζουν ουρική αρθρίτιδα πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση συκωτιού λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του σε πουρίνες.

Αποτελεί μια οικονομική και προσιτή τροφή σε σχέση με τα άλλα μέρη κρέατος(κοστίζει λιγότερο). Μπορούμε να το μαγειρέψουμε με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους.

Το συκώτι επίσης πρέπει να αποτελεί μια από τις πρώτες τροφές στην διατροφή των βρεφών. Τα βρέφη που κάνουν αποκλειστικό θηλασμό, αρχίζουν να εμφανίζουν έλλειψη αποθεμάτων σιδήρου, κοντά στους έξι μήνες της ζωής τους, τότε που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προτείνει την έναρξη των στερεών τροφών.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, προτείνει επίσης την πρόωρη εισαγωγή συκωτιού από ζώα ελευθέρας βοσκής, καθώς είναι 2 με 3 φορές πιο πλούσιο σε σίδηρο από το μοσχαρίσιο κρέας.

Υπάρχουν επίσης και αυτοί που αποφεύγουν την κατανάλωση συκωτιού. Ο κύριος λόγος για να αποφύγουμε το συκώτι, είναι ότι κακώς πιστεύουμε ότι αποθηκεύει αντιβιώσεις και τοξίνες. Στην πραγματικότητα, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Ο κύριος ρόλος του είναι η εξουδετέρωση τοξικών ουσιών για το σώμα. Σε περίπτωση που κάτι τοξικό δεν μπορεί να διασπαστεί από αυτό, δεν θα αποθηκευτεί στο ίδιο το όργανο αλλά πιθανόν να εναποτεθεί στον λιπώδη ιστό. Αντιθέτως, σε αυτό αποθηκεύονται συστατικά όπως ο σίδηρος και οι λιποδιαλυτές βιταμίνες(A, D, E. K) αλλά και φυλλικό οξύ, γεγονός που το καθιστά ιδιαίτερα θρεπτικό.

Κλείνοντας το κείμενο αυτό, θα μπορούσαμε να πούμε ότι άφοβα μπορούμε να καταναλώνουμε συκώτι από ζώα ελευθέρας βοσκής ή από όσα έχουν μεγαλώσει με βιολογικές τροφές. Καλό θα είναι εκτός από το μοσχαρίσιο συκώτι να καταναλώνουμε και συκώτι από άλλα ζώα, καθώς ιδιαίτερα θρεπτικό είναι και αυτό των αμνοεριφίων, αλλά και του κοτόπουλου, τα οποία αποτελούν μια καλή και οικονομική εναλλακτική λύση.