Τι είναι και πως αντιμετωπίζουμε την κατακράτηση υγρών

Η κατακράτηση υγρών αποτελεί τον μεγαλύτερο εχθρό κάθε γυναίκας. Τι είναι όμως η κατακράτηση υγρών, πού οφείλεται και πώς την καταπολεμάμε; Κατακράτηση υγρών ονομάζουμε την κατάσταση κατά την οποία οι νεφροί κατακρατούν περισσότερο νάτριο και στη συνέχεια περισσότερο νερό προκειμένου να διαλυθεί αυτό το νάτριο. Μεταξύ των συμπτωμάτων αναφέρονται, πρήξιμο στην περιοχή της κοιλιάς, των πάνω και των κάτω άκρων, του στήθους και σπανιότερα του προσώπου.

Συνήθως συνοδεύεται από αύξηση βάρους, που ανέρχεται έως και 3 κιλά, ανάλογα πάντοτε με τον οργανισμό κάθε ανθρώπου. Τα νούμερα που βλέπουμε στη ζυγαριά δεν οφείλονται σε καμία περίπτωση σε αύξηση των επιπέδων λίπους του οργανισμού και καλό θα είναι να μην πανικοβαλλόμαστε, γιατί είναι μια κατάσταση συνήθως προσωρινή που αντιμετωπίζεται με σωστό χειρισμό.

Πότε εμφανίζουμε κατακράτηση υγρών;

• Λίγες μέρες πριν την έμμηνο ρήση(κύκλος περιόδου) των γυναικών, αυξάνονται τα οιστρογόνα με αποτέλεσμα να κατακρατείται περισσότερο νάτριο στους νεφρούς, το οποίο με τη σειρά του προκειμένου να ρυθμίσει την υδρική ισορροπία κατακρατεί περισσότερο νερό. Συχνότερα συμπτώματα είναι, το πρήξιμο στην περιοχή της κοιλιάς, πρήξιμο και πόνος στο στήθος, τα οποία υποχωρούν συνήθως μετά το τέλος της περιόδου. Τα συμπτώματα είναι εντελώς προσωρινά και στην πραγματικότητα δεν επηρεάζουν το βάρος. 
• Κατά τη λήψη ορισμένων φαρμάκων(αντισυλληπτικά, κορτιζόνη, αγχολυτικά, και οπιούχα σκευάσματα) επηρεάζεται το ισοζύγιο νερού και μεταλλικών αλάτων. Είναι γνωστό πως οι ορμόνες επηρεάζουν το βάρος, τον μεταβολισμό, την υδρική ισορροπία και άλλες λειτουργίες. Έτσι λοιπόν τα αντισυλληπτικά χάπια παρέχουν ορμόνες στον οργανισμό και μπορούν να επηρεάσουν το βάρος προκαλώντας κατακρατήσεις. Ωστόσο, τα νέας γενιάς αντισυλληπτικά είναι λιγότερο επιβαρυμένα με ορμόνες και έτσι τα συμπτώματα εμφανίζονται πλέον σε μικρότερο βαθμό ή καθόλου.
• Όταν καταναλώνουμε αλατισμένες τροφές ή χρησιμοποιούμε πολύ επιτραπέζιο αλάτι. Η διατροφή αποτελεί μια ακόμη αιτία του φαινομένου καθώς η υπερβολική κατανάλωση αλατιού έχει ως συνέπεια την κατακράτηση υγρών στα νεφρά.
• Κατά την εγκυμοσύνη εξαιτίας των ορμονικών αλλαγών, στις οποίες υπόκειται μία γυναίκα. Σε περίοδο κύησης συμβαίνουν πολλές μεταβολές στον οργανισμό μιας γυναίκας, που μπορούν να επηρεάσουν την υδρική ισορροπία και το βάρος της. Οι μεταβολές αυτές αφορούν την αύξηση των ορμονών, αύξηση του αριθμού των ερυθρών αιμοσφαιρίων, του όγκου του πλάσματος, των μεσοκυττάριων υγρών, καθώς και αύξηση του βάρους της μήτρας, των μαστών, του εμβρύου, του πλακούντα και του αμνιακού υγρού. Η αύξηση της παραγωγής της ορμόνης αλδοστερόνης που έχει ως σκοπό την πλήρωση της αμνιακής κοιλότητας με υγρά και τη διευκόλυνση της ανταλλαγής ουσιών ανάμεσα στη μητέρα και το έμβρυο, καθώς και η αύξηση των επιπέδων των οιστρογόνων μπορούν να προκαλέσουν κατακρατήσεις.
• Σε ασθενείς με καρδιακή και νεφρική ανεπάρκεια παρατηρείται μια μορφή κατακράτησης υγρών. Στους ασθενείς αυτούς συνήθως συστήνονται διουρητικά χάπια από τον θεράποντα γιατρό, προκειμένου να αποκαταστήσει επιπλέον επιπλοκές.
• Σε ορμονικές διαταραχές που σχετίζονται με τον θυρεοειδή, τα επινεφρίδια ή το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να προκληθεί κατακράτηση υγρών.
• Στην κακή κυκλοφορία του αίματος και της λέμφου που έχει ως αποτέλεσμα το πρήξιμο στα πόδια και την κατακράτηση υγρών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, και αφού πρώτα έχουμε συμβουλευτεί το γιατρό μας, καλό θα είναι να περπατάμε περισσότερο ώστε να ασκούνται τα κάτω άκρα και να κυκλοφορεί καλύτερα το αίμα στην περιοχή αυτή.
• Κατά την εμμηνόπαυση λόγω των διακυμάνσεων που παρουσιάζουν οι ορμόνες.
• Ο περιορισμός της κατανάλωσης νερού μπορεί να οδηγήσει σε κατακράτηση υγρών. Ο μύθος περί της μείωσης κατανάλωσης ύδατος σε περίπτωση κατακράτησης υγρών, μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερη αύξηση της κατακράτησης, αφού ο οργανισμός για να διώξει το νάτριο από τον οργανισμό το οποίο είναι υπεύθυνο για την κατακράτηση, χρειάζεται αρκετό νερό.
• Τέλος, η ορθοστασία, η αύξηση της ορμόνης αλδοστερόνης, που ρυθμίζει το μεταβολισμό του νερού και των μεταλλικών αλάτων του οργανισμού και η χρόνια έλλειψη μαγνησίου μπορούν να οδηγήσουν σε πρηξίματα και κατακράτηση υγρών.

Πως καταπολεμάμε την κατακράτηση υγρών.

• Το πρώτο βήμα που πρέπει να κάνουμε είναι να περιορίσουμε την κατανάλωση του επιπλέον αλατιού κατά το μαγείρεμα. Υπάρχουν τρόφιμα τα οποία έχουν αρκετό αλάτι από μόνα τους και αυτά είναι συνήθως τα κρέατα, τα αλλαντικά, τα τυριά, λουκάνικα, οι ξηροί καρποί, τα παστά ψάρια, οι κονσέρβες, έτοιμες σάλτσες και σούπες και κάποια σνακ. Αν η περίπτωση είναι σοβαρή ή παθολογική και τα συμπτώματα δεν υποχωρούν, καλό θα είναι να συμβουλευτούμε κάποιον γιατρό. Ίσως να χρειάζεται να περιορίσουμε τις τροφές που έχουν από μόνες τους αρκετό αλάτι και να λάβουμε και φαρμακευτική αγωγή. 
• Προτιμάμε τροφές που είναι πλούσιες σε κάλιο ώστε να εξασφαλίσουμε στον οργανισμό καλή ισορροπία μεταξύ νατρίου και καλίου. Το νάτριο είναι ένα φυσικό συστατικό του οργανισμού το οποίο είναι υπεύθυνο για τις κατακρατήσεις υγρών, ενώ το κάλιο δουλεύει αντίστροφα, δηλαδή βοηθάει στην απομάκρυνση του νατρίου το οποίο προκαλεί κατακρατήσεις. Τροφές πλούσιες σε κάλιο είναι κυρίως τα λαχανικά και τα φρούτα όπως, οι πατάτες, το ρύζι, τα όσπρια, οι μπανάνες, τα πορτοκάλια, τα πεπόνια, τα καρπούζια, τα σύκα, τα δαμάσκηνα, οι ντομάτες και άλλα. 
• Πίνουμε όσο περισσότερο νερό μπορούμε. Το νερό βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης των κατακρατήσεων αφού βοηθάει να καθαρίσουν οι νεφροί και να απομακρυνθεί το νάτριο. 
• Αποφεύγουμε την κατανάλωση γλυκών. Η ζάχαρη αυξάνει τα επίπεδα ινσουλίνης, η οποία μειώνει την ικανότητα του οργανισμού να αποβάλλει το πλεονάζον νάτριο. 
• Αντικαθιστούμε το αλάτι με φρέσκα μυρωδικά και ενισχυτικά γεύσης για να δώσουμε γεύση στα γεύματά μας(λεμόνι, ξίδι, σκόρδο, πιπεριά, άνηθο, μαϊντανό, ρίγανη κλπ). 
• Καταναλώνουμε τροφές οι οποίες έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό. Τέτοιες είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, τα οποία περιέχουν έως και 90% νερό. 
• Αν δεν μπορούμε να καταναλώσουμε την απαιτούμενη ποσότητα νερού που χρειάζεται ο οργανισμός μας καθημερινά, μπορούμε να αντικαταστήσουμε κάποια ποτήρια με τσάι ή άλλα αφεψήματα βοτάνων, τα οποία από τη μια θα μας βοηθήσουν να ενυδατωθούμε καλύτερα και από την άλλη θα μας προσφέρουν  αντιοξειδωτικά οφέλη. 
• Αντικαθιστούμε την συχνή κατανάλωση κρέατος με ψάρι το οποίο έχει απαραίτητα λιπαρά οξέα, έχει λιγότερα λιπαρά από το κρέας και βοηθά στην καταπολέμηση των κατακρατήσεων. 
• Αποφεύγουμε την κατανάλωση αλκοόλ. Το αλκοόλ έχει την ιδιότητα να αφυδατώνει τον οργανισμό γι αυτό καταναλώνουμε κυρίως φρέσκους χυμούς και νερό. 
• Ασκούμαστε, κολυμπάμε, χορεύουμε ή περπατάμε. Η άσκηση βοηθάει στην βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος και της λέμφου που παρατηρείται κατά τον καθιστικό τρόπο ζωής. Πραγματοποιώντας όμως οποιαδήποτε μορφή άσκησης, ο οργανισμός χάνει υγρά, για αυτό κατά τη διάρκεια και μετά τη λήξη της άσκησης, πρέπει αμέσως να τα αναπληρώνουμε.