Βιταμίνη C, που χρησιμεύει και πότε κάνουμε λήψη

Η βιταμίνη C(ασκορβικό οξύ) ανήκει στις υδατοδιαλυτές βιταμίνες και είναι πολύ σημαντική, καθώς εμπλέκεται σε πολλές βιολογικές και βιοχημικές λειτουργίες του οργανισμού μας. Τη συναντάμε σε φρέσκα λαχανικά και φρούτα, κυρίως εσπεριδοειδή με κίτρινο ή πορτοκαλί χρώμα.

Χρησιμότητα της στον οργανισμό:

Είναι απαραίτητη για τη σύνθεση του κολλαγόνου(πρωτεΐνη που αποτελεί τη βάση όλων των συνθετικών ιστών).
Έχει αντιοξειδωτική δράση.
Έχει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό των λιπών.
Αυξάνει το ποσοστό απορρόφησης του μη αιμικού σιδήρου(φυτικής προέλευσης, π.χ από φακές) στο έντερο(μέσω της μετατροπής του στην ευδιάλυτη δισθενή μορφή).
Συμμετέχει στη σύνθεση σημαντικών μορίων όπως είναι οι ορμόνες θυροξίνη και αδρεναλίνη και κατεχολαμινών.
Συμμετέχει στο μεταβολισμό των αμινοξέων, τυροσίνης-τρυπτοφάνης.
Είναι απαραίτητη για την ικανοποιητική λειτουργία ανοσολογικών μηχανισμών.

Τι συμβαίνει σε έλλειψη βιταμίνης C: Η έλλειψη βιταμίνης C, δεν είναι πλέον συχνή έτσι ώστε να οδηγήσει σε ασθένειες όπως το σκορβούτο, παρόλα αυτά λόγω κακής διατροφής και μειωμένης κατανάλωσης φρούτων-λαχανικών είναι πιθανό να παρατηρηθούν σε αρκετές περιόδους της ζωής μας χαμηλά επίπεδα. Συμπτώματα έλλειψης της είναι η απώλεια όρεξης, η ανικανότητα επούλωσης πληγών και οι αιμορραγίες στη στοματική κοιλότητα. Παράλληλα έλλειψή της ενδέχεται να οδηγήσει σε αναιμία και σε σκορβούτο(πολύ σπάνιο στις μέρες μας).

Το γεγονός ότι η βιταμίνη C είναι μια υδατοδιαλυτή βιταμίνη, τη κάνει πολύ ευαίσθητη. Υπάρχει μεγάλη απώλεια της κατά το μαγείρεμα, ειδικά κατά τον παρατεταμένο και έντονο βρασμό των λαχανικών, καθώς επίσης και κατά τον κακό χειρισμό των τροφίμων. Οξειδώνεται πολύ εύκολα με αποτέλεσμα να έχουμε μεγάλες απώλειες από τα τρόφιμα και να προσλαμβάνουμε λιγότερη βιταμίνη C σε σύγκριση με εκείνη που χρειαζόμαστε πραγματικά.

Πότε παίρνουμε συμπλήρωμα βιταμίνης C

Κρυολόγημα: Τα τελευταία χρόνια η βιταμίνη C χρησιμοποιείται πολύ συχνά συνδυαστικά με άλλες θεραπείες σε καταστάσεις κρυολογήματος. Φαίνεται λοιπόν σε αρκετές μελέτες λόγω της αντιοξειδωτικής της δράσης να προστατεύει το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Παρόλα αυτά δεν συμβάλλει απαραίτητα στη πρόληψη του κοινού κρυολογήματος, όμως έχει οφέλη όσον αφορά στη μείωση της χρονικής του διάρκειας κυρίως σε κρυολογήματα που σχετίζονται με το αναπνευστικό.
Έλλειψη σιδήρου- αναιμία: Μια πολύ χαρακτηριστική ιδιότητα της βιταμίνης C είναι ότι αυξάνει την απορρόφηση του μη αιμικού σιδήρου(φυτικής προέλευσης) από το έντερο, καθώς συμβάλλει στη μετατροπή του στη δισθενή του μορφή που είναι πιο απορροφήσιμη. Για το λόγο αυτό συστήνεται η συμπληρωματική λήψη βιταμίνης C όταν υπάρχει αναιμία ή έλλειψη σιδήρου. Συνδυαστικά σε μια αναιμία αν χορηγηθούν και βιταμίνη Β12 / φυλλικό οξύ έχουμε καλύτερα αποτελέσματα και ενδεχομένως βελτίωση των αιματολογικών εξετάσεων. Επίσης υπάρχουν ομάδες ανθρώπων που κατά κύριο λόγο έχουν μεγάλες ανάγκες σε σίδηρο όπως έφηβοι, γυναίκες σε έμμηνο ρύση και εγκυμονούσες, επομένως συνδυαστικά χορηγείται και βιταμίνη C για καλύτερη απορρόφηση.
Αθλητές: Η συμπληρωματική χορήγηση βιταμίνης C σε αθλητές είναι κάτι το οποίο έχει μελετηθεί αρκετά. Όταν αθλούμαστε υπάρχουν μεγάλες ανάγκες σε βιταμίνη C. Σε αρκετές μελέτες φαίνεται πως το συμπλήρωμα της, συμβάλλει στην αύξηση αθλητικής απόδοσης, προστατεύει από τραυματισμούς, ενώ παράλληλα έχει προστατευτική δράση έναντι λοιμώξεων του αναπνευστικού σε μαραθωνοδρόμους ή δρομείς μεγάλων αποστάσεων.
Καπνιστές: Στους καπνιστές η βιταμίνη C φαίνεται να έχει αρκετά προστατευτική δράση. Μελέτη έδειξε ότι μετά τη χορήγηση σε καπνιστές, βιταμίνης C 500mg συνδυαστικά με μικρή δόση βιταμίνης Ε παρατηρήθηκε μείωση της οξειδωτικής βλάβης των κυττάρων τους. Επιπλέον οι καπνιστές φαίνεται να έχουν συχνότερα έλλειψη βιταμίνης C σε σχέση τους μη καπνιστές. Έτσι συστήνεται η συμπληρωματική χορήγησή της σε καπνιστές, όπως και η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη C(ποσότητα που δεν πρέπει να ξεπερνά τα 1000mg / ημέρα). *Ποσότητα πάνω απο 2000mg/ημέρα (UL) προκαλεί τοξικότητα

Βιταμίνη C και υπερκατανάλωση: Όταν λαμβάνουμε συμπλήρωμα διατροφής σε μεγάλες ποσότητες ενδέχεται να υπερβούμε τα ανώτερα επιτρεπτά όρια, ωστόσο η τοξικότητα από τη βιταμίνη C είναι σπάνια, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπάρχει και δεν μπορεί να συμβεί σε όποιον κάνει αλόγιστη χρήση συμπληρωμάτων διατροφής. Τα συμπτώματα τοξικότητας είναι, διάρροιες ιδιαίτερα όταν καταναλώνουμε ποσότητες άνω των 2 γραμμαρίων ανά ημέρα και αυξημένος κίνδυνος η χρόνια και υπερβολική κατανάλωσή της να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης πέτρας στα νεφρά.

Συνοψίζοντας: Η βιταμίνη C είναι μια βιταμίνη με σημαντικό ρόλο σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού. Σε πολλές περιπτώσεις λόγω της αντιοξειδωτικής της δράσης προστατεύει τον οργανισμό από ασθένειες και κυρίως συμβάλλει στη μείωση του χρόνου του κρυολογήματος. Παράλληλα είναι πολύ ωφέλιμη σε αθλητές, καπνιστές καθώς και σε ανθρώπους που έχουν έλλειψη σιδήρου. Παρόλα αυτά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως είναι συμπλήρωμα διατροφής, δηλαδή συμπληρώνει μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή η οποία είναι πλήρης σε μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά συστατικά. Η κατανάλωσή της πρέπει να γίνεται με μέτρο, ενώ πάντα πρέπει να συμβουλευόμαστε τον Διατροφολόγο ή τον Γιατρό μας πριν καταναλώσουμε οποιοδήποτε συμπλήρωμα.