Υψηλή χοληστερόλη στα παιδιά και πως κινούμαστε διατροφικά

Υψηλή χοληστερόλη στα παιδιά και πως κινούμαστε διατροφικά

Η χοληστερόλη είναι μια λιπαρή ουσία, απαραίτητη για τη λειτουργία των κυττάρων του νευρικού μας συστήματος και επιπρόσθετα για την παραγωγή και το μεταβολισμό ορμονών. Η χοληστερόλη που έχουμε στον οργανισμό μας προέρχεται από δυο πηγές: 1)από την κατανάλωση τροφών σε ποσοστό 25% και 2)από τη σύνθεση της στο ήπαρ, στο έντερο και σε άλλα όργανα μας, σε ποσοστό 75%.

Ωστόσο, όταν αυτή υπερβαίνει τα φυσιολογικά όρια μπορεί να μας δημιουργήσει προβλήματα κι ενώ το σύνηθες είναι τέτοια προβλήματα να εμφανίζονται κυρίως στην τρίτη ηλικία και λιγότερο σε ενήλικες, τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχθεί, δυστυχώς, ότι η υψηλή χοληστερόλη δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο των ενηλίκων, αλλά και των παιδιών. 

Η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιατρικής και η Αμερικάνικη Καρδιολογική Εταιρία συνιστούν τον έλεγχο της χοληστερόλης σε παιδιά 2 ετών και πάνω όταν:

1. 1. Υπάρχει κληρονομικότητα καρδιακού επεισοδίου
   2. Έχουν γονείς με υψηλές τιμές χοληστερόλης(>240mg /dL)

Απαραίτητος κρίνεται ο έλεγχος των παιδιών που είναι υπέρβαρα, στο πλαίσιο όμως του προληπτικού αιματολογικού ελέγχου καλό είναι να εξετάζονται όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως βάρους, αφού στο 90% των περιπτώσεων τα ευρήματα είναι τυχαία. Aπαραίτητος κρίνεται επίσης ο έλεγχος σε παιδιά με οικογενειακό ιστορικό, όταν δηλαδή ο ένας τουλάχιστον από τους δύο γονείς έχει αυξημένη χοληστερίνη ή έχει υποστεί έμφραγμα σε ηλικία κάτω των 55 ετών. Αξίζει να αναφέρουμε ότι για κάθε παιδί με διάγνωση υπερχοληστερολαιμίας, αντιστοιχεί επίσης ένας γονέας με υψηλή συγκέντρωση χοληστερόλης στο αίμα του.

Εκ των σημαντικότερων παραγόντων που οδηγούν σε αυξημένα επίπεδα «κακής» LDL χοληστερόλης, είναι μια πλούσια σε ζωικά λιπαρά διατροφή, η μειωμένη φυσική δραστηριότητα και το αυξημένο σωματικό βάρος. Για παιδιά με αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης, ισχύουν ακριβώς οι ίδιες συστάσεις με αυτές των ενηλίκων. Στην περίπτωση των παιδιών υπάρχει όμως η ιδιαιτερότητα της μη εύκολης συνεργασίας, γι αυτό καλό είναι να στοχεύουμε στην αποφυγή του φαγητού απ’ έξω, των επιβαρυντικών γλυκών και των αλμυρών σκευασμάτων που είναι πλούσια σε κορεσμένο λίπος και χοληστερόλη. Όταν τα παιδιά λείπουν αρκετές ώρες από το σπίτι(φροντιστήρια, αθλήματα κλπ) και ειδικότερα οι έφηβοι, συστήνεται η κατανάλωση σνακ φτιαγμένων από το σπίτι όπως τοστ, σάντουιτς, κράκερ σπιτικά, κέικ φτιαγμένα με αγνά υλικά, σπιτικά αρτοσκευάσματα και πίτες. Επίσης οι έφηβοι που δεν έχουν χρόνο να προετοιμάσουν κάτι από το σπίτι, καλό είναι να επιλέξουν  να αγοράσουν αντίστοιχα υγιεινά σνακ απ’ έξω.

Στην περίπτωση που τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης οφείλονται σε κληρονομικούς παράγοντες(οικογενούς τύπου υπερχοληστερολαιμία), τότε μπορεί να συστηθεί από τον γιατρό ακόμα και η λήψη στατινών από μικρή ηλικία. Η επιστημονική κοινότητα, τα τελευταία χρόνια, έχει αναδείξει τη θετική επίδραση των φυτικών στερολών στη μείωση των επιπέδων της χοληστερόλης, κυκλοφορούν  λοιπόν στο εμπόριο, φυτικές μαργαρίνες(spreads), ροφήματα και επιδόρπια γιαουρτιού με φυτικές στερόλες(με καθημερινή κατανάλωση μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα χοληστερόλης 7-10%, στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού τρόπου ζωής) και μπορούν να συνεισφέρουν στην αντιμετώπιση της υπερχοληστερολαιμίας, ακόμα και σε παιδιά. Η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία συστήνει τη χρήση φυτικών στερολών σε παιδιά άνω των 2 ετών με οικογενούς τύπου υπερχοληστερολαιμία ή παιδιά κάτω των 10 ετών(στα οποία δεν επιτρέπεται φαρμακευτική αγωγή) με υψηλά επίπεδα χοληστερόλης όταν δεν επιτυγχάνουμε επιθυμητή μείωση της μόνο με διατροφικές αλλαγές.

Τέλος δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η φυσική δραστηριότητα αποτελεί έναν από τους βασικότερους συμμάχους μας στην προσπάθεια μείωσης των επιπέδων χοληστερόλης. Σε κάθε περίπτωση ενθαρρύνουμε τα παιδιά να ασκούνται, είτε εμφανίζουν υψηλά επίπεδα χοληστερόλης είτε όχι, καθώς τα οφέλη της φυσικής δραστηριότητας δεν περιορίζονται μόνο στη σωματική μας υγεία αλλά και επεκτείνονται και στη ψυχική μας υγεία. Η φυσική δραστηριότητα ενεργεί με δύο ανεξάρτητους τρόπους στην αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερόλης: αρχικά, επιδρά άμεσα δίνοντας το σήμα στον οργανισμό να «καθαρίσει» τη χοληστερόλη από το αίμα και έπειτα επιδρά έμμεσα μέσω της μείωσης του σωματικού βάρους και της παχυσαρκίας, στον περιορισμό των πιθανοτήτων να εμφανίσει κάποιο παιδί αυξημένα επίπεδα της στο αίμα του.x