Οι γλυκοπατάτες στη διατροφή μας
Οι γλυκοπατάτες έχουν καταγωγή από την Κεντρική Αμερική. Από εκεί επεκτάθηκε έπειτα η παραγωγή τους σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Στην Ευρώπη έφθασε στις αρχές του 1500. Σήμερα οι γλυκοπατάτες καλλιεργούνται σε μεγάλη κλίμακα στην Αμερική, στην Αφρική και στα νησιά του Ειρηνικού. Η Κίνα έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή γλυκοπατάτας σε όλο τον κόσμο. Ακολουθούν η Βραζιλία, η Ινδονησία, η Ουγκάντα και η Νότια Αφρική. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι γλυκοπατάτες καταλαμβάνουν την έβδομη θέση μεταξύ των τροφίμων που καλλιεργούνται περισσότερο.
Οι γλυκοπατάτες δεν είναι πατάτες, αλλά είναι γλυκές ρίζες της οικογένειας Convolvulaceae, η οποία απαντάται παγκοσμίως σε όλα τα κλίματα. Οι βρώσιμες ρίζες ανήκουν στο γένος Ipomoea, το οποίο ευδοκιμεί μόνο σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές. Οι γλυκοπατάτες δεν σχετίζονται με τις κοινές πατάτες, που ανήκουν στην οικογένεια των Nightshades. Η βρώσιμη ρίζα της γλυκοπατάτας είναι μη τοξική και κάτω από κατάλληλες συνθήκες, μετατρέπει μέρος των αμύλων της σε σάκχαρα. Αυτό είναι που της δίνει και τη γλυκιά γεύση της. Υπάρχουν εκατοντάδες είδη γλυκοπατάτας. Ορισμένα έχουν λευκή σάρκα, άλλα έχουν κίτρινη, κόκκινη, ή μοβ.
Τα 100γρ γλυκοπατάτας μας αποδίδουν 85kcal, 20γρ υδατάνθρακες, εκ των οποίων 3γρ φυτικές ίνες και 4γρ σάκχαρα, 1,6γρ πρωτεΐνης και 0,1γρ λίπος. Οι γλυκοπατάτες είναι επίσης πλούσιες σε: Βιταμίνες του συμπλέγματος Β, Βιταμίνη C, Ασβέστιο, Σίδηρο, Μαγνήσιο, Φώσφορο, Κάλιο, Θειαμίνη και Ψευδάργυρο
Οι γλυκοπατάτες περιέχουν φυσικές ενώσεις, τα καροτενοειδή, που τους δίνουν το πλούσιο χρώμα τους. Τα καροτενοειδή είναι αντιοξειδωτικά, πράγμα που σημαίνει ότι έχουν τη δύναμη να προστατεύουν τα κύτταρα μας από την καθημερινή φθορά που τους προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες.
Ας δούμε όμως ποια είναι τα οφέλη για την υγεία μας από την κατανάλωση γλυκοπατάτας.
Οι γλυκοπατάτες χαρακτηρίζονται ως «υπερτροφή», λόγω της ποσότητας των θρεπτικών συστατικών που έχουν και μπορούν να μας βοηθήσουν στα ακόλουθα:
- Καρκίνος: Μελέτες έχουν δείξει πως τα καροτενοειδή που περιέχουν μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Οι μωβ γλυκοπατάτες έχουν υψηλή περιεκτικότητα και σε μια άλλη φυσική ένωση, την ανθοκυανίνη. Αυτή μπορεί να μειώσει τις πιθανότητές εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
- Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου ΙΙ: Μελέτες έχουν δείξει ότι οι γλυκοπατάτες βοηθάνε στην αύξηση των επιπέδων της αδιπονεκτίνης σε όσους πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ. Η αδιπονεκτίνη είναι μια σημαντική ορμόνη που εμπλέκεται στη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα μας και συνήθως είναι μειωμένη σε αυτά τα άτομα. Παράλληλα, φάνηκε ότι όταν τις προσθέσουμε στο διαιτολόγιο μας, βελτιώνεται ο βαθμός της ινσουλινοευαισθησίας μας. Επειδή όπως είπαμε και παραπάνω οι γλυκοπατάτες ανήκουν στα τρόφιμα μέτριου γλυκαιμικού δείκτη, αποτελούν μια καλή επιλογή για όσους πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ.
- Προστασία καρδιάς: Έρευνες δείχνουν ότι οι γλυκοπατάτες μπορούν να μειώσουν την «κακή»(LDL) χοληστερόλη. Αυτό μειώνει τις πιθανότητες να εμφανίσουμε καρδιακά προβλήματα.
- Προστασία όρασης: Οι γλυκοπατάτες είναι εξαιρετικά πλούσιες σε β-καροτένιο, αντιοξειδωτικό το οποίο είναι υπεύθυνο για το έντονο πορτοκαλί τους χρώμα. Το β-καροτένιο μετατρέπεται στη βιταμίνη Α στον οργανισμό μας και χρησιμοποιείται από τα μάτια μας για το σχηματισμό των υποδοχέων που ανιχνεύουν το φως. Έτσι μπορούμε να μειώσουμε τις πιθανότητές να νοσήσουμε από εκφύλιση της ώχρας κηλίδας, η οποία είναι η πιο κοινή αιτία απώλειας όρασης στους ηλικιωμένους.
- Ρύθμιση σωματικού βάρους: Όπως αναφέραμε και πιο πάνω οι γλυκοπατάτες είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες, οι οποίες αυξάνουν την αίσθηση του κορεσμού και καταφέρνουν με φυσικό τρόπο να δημιουργήσουν ένα μηχανισμό ρύθμισης του σωματικού μας βάρους. Ακόμα, περιέχουν μια συγκεκριμένη διαλυτή φυτική ίνα, την πηκτίνη, η οποία είναι αποτελεσματική στη μείωση της πρόσληψης τροφής και στη μείωση του σωματικού μας βάρους.
- Ρύθμιση αρτηριακής πίεσης: Οι γλυκοπατάτες μπορούν να συμβάλλουν στη ρύθμιση της αρτηριακής μας πίεσης, μιας και περιέχουν τόσο μαγνήσιο, όσο και κάλιο. Από τη μια το κάλιο βοηθάει στη μείωση της αρτηριακής μας πίεσης και από την άλλη το μαγνήσιο είναι ένα πολύ σημαντικό για την πρόληψη της υπέρτασης, μιας και συμβάλλει στην απορρόφηση και άλλων θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό μας.
- Αντιοξειδωτική Δράση: Οι γλυκοπατάτες έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε χολίνη που οδηγεί σε μείωση της φλεγμονής στον οργανισμό μας, όπως επίσης και σε ανθοκυανίνες που παίζουν και αυτές με τη σειρά τους σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και μείωση της χρόνιας φλεγμονής στο σώμα μας.
- Υγεία μαλλιών και δέρματος: Οι γλυκοπατάτες είναι πλούσιες σε βιταμίνη Α, βιταμίνη C και βιταμίνη Ε. Η βιταμίνη Α είναι πολύ αποτελεσματική όσον αφορά την επιδιόρθωση του δέρματος μας από τις βλάβες που προκαλεί η ηλιακή ακτινοβολία. Επίσης, συμβάλλει στη μείωση του ρυθμού της γήρανσης των κυττάρων του οργανισμού μας. Επιπλέον, η βιταμίνη C, έχει σημαντική θέση στην αντιμετώπιση της φωτογήρανσης, μιας και είναι αποτελεσματική στην εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών. Επίσης, η βιταμίνη C είναι απαραίτητη στη σύνθεση του κολλαγόνου, από τον οργανισμό μας, το οποίο έχει σημαντικό ρόλο στη δομή του δέρματος μας. Τέλος, η βιταμίνη Ε βοηθά όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα τριχόπτωσης, μιας και έχει ισχυρή αντιοξειδωτική ικανότητα και μειώνει τη δράση του οξειδωτικού στρες.