Συνένζυμο Q10, τι είναι και και ποια οφέλη έχει στην υγεία μας
Το συνένζυμο Q10(CoQ10), αποτελεί βασικό αντιοξειδωτικό συστατικό το οποίο βρίσκεται στις μεμβράνες και τα μιτοχόνδρια των κυττάρων μας, με κύριο στόχο την παραγωγή ενέργειας με τη μορφή ATP(ενεργειακό νόμισμα του οργανισμού μας). Λόγω της συμμετοχής του στην σύνθεση του ATP, το συνένζυμο Q10 ή αλλιώς ουβικινόνη, επηρεάζει τη λειτουργία όλων των κυττάρων του οργανισμού μας και είναι απαραίτητο για την διατήρηση της υγείας όλων των ιστών και των οργάνων μας.
Το συνένζυμο Q10 παράγεται και ενδογενώς από το αμινοξύ τυροσίνη, με την απαραίτητη συμμετοχή της βιταμίνης Β6 ως συμπαράγοντα. Ανεπάρκεια του μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα μειωμένης ενδογενούς σύνθεσης, λόγω διατροφικών ελλείψεων(βιταμίνη Β6) ή λόγω αύξησης των αναγκών μας σε αυτό, που προκύπτουν σε περιόδους ασθένειας. Αρκετά νοσήματα, συμπεριλαμβανομένων και κάποιων γενετικών διαταραχών, συνδέονται με χαμηλά επίπεδα συνενζύμου Q10.
Στο σώμα μας, το συνένζυμο Q10 βρίσκεται κυρίως στην καρδιά, τον εγκέφαλο, τους μυς και το συκώτι, και τα επίπεδα του μειώνονται όσο μεγαλώνουμε. Όπως και άλλα αντιοξειδωτικά, έτσι και το συνένζυμο Q10 βρίσκεται σε πολλά τρόφιμα και ιδιαίτερα σε φρούτα και λαχανικά. Για το λόγο αυτό τα επίπεδα του στον οργανισμό μας εξαρτώνται τόσο από την πρόσληψή του μέσω της διατροφής ή/και των διαφόρων συμπληρωμάτων, όσο και από το ρυθμό σύνθεσής του από αυτόν.
Καλές πηγές συνενζύμου Q10 είναι:
- Κρέας(μοσχάρι, χοιρινό και κοτόπουλο)
- Λιπαρά ψάρια(σαρδέλες, σολομός κ.α.)
- ξηροί καρποί(αμύγδαλα, καρύδια, σουσάμι κ.α.)
- Έλαια(ελαιόλαδο, σογιέλαιο)
- Λαχανικά(μπρόκολο, σπανάκι, κουνουπίδι, λάχανο)
- φρούτα
Συνένζυμο Q10 και υγεία της καρδιάς: Το συνένζυμο Q10 βρίσκεται στα κύτταρα της καρδιάς μας σε διπλάσια ποσότητα από ότι στα υπόλοιπα όργανα μας. Αρκετές μελέτες έχουν εξετάσει την επίδραση της συμπληρωματικής χορήγησης του στην βελτίωση της καρδιαγγειακής μας λειτουργίας μέσω της βελτιωμένης συσταλτικότητας της καρδιάς και της αναστολής της οξείδωσης της LDL χοληστερόλης.
Συνένζυμο Q10 και χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια: Έρευνες έχουν δείξει ότι τα επίπεδα του συνενζύμου Q10 στον ορό και τους ιστούς του μυοκαρδίου των ασθενών με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια είναι χαμηλά. Μετά-ανάλυση, έδειξε ότι η συμπληρωματική χορήγηση του σε δόσεις των 60-200mg ημερησίως οδήγησε σε σημαντική βελτίωση τόσο των κλινικών, όσο και των αιμοδυναμικών παραμέτρων των ασθενών με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια, καθώς και σε βελτιωμένη αντοχή στην άσκηση. Μία άλλη μετά-ανάλυση, έδειξε ότι η συμπλήρωση με συνένζυμο Q10 κάθε μέρα για 1-6 μήνες, βελτίωσε το κλάσμα εξώθησης(ικανότητα της καρδιάς να εξωθεί αποτελεσματικά το αίμα) κατά 6,7% σε ασθενείς στους οποίους δεν χορηγήθηκαν αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης.
Συνένζυμο Q10 και αρτηριακή πίεση: Ο μηχανισμός μέσω του οποίου το συνένζυμο Q10 μειώνει τα επίπεδα της αρτηριακής μας πίεσης δεν είναι απόλυτα κατανοητός μέχρι σήμερα, φαίνεται όμως ότι η πιθανή αντιυπερτασική δράση του οφείλεται στις ισχυρές αντιοξειδωτικές του ιδιότητες καθώς και στην ικανότητά του να προκαλεί διαστολή των αγγείων μας. Μετά-ανάλυση, έδειξε ότι η συμπλήρωση με συνένζυμο Q10(100-120mg/ημέρα), είτε μεμονωμένα, είτε σε συνδυασμό με αντιυπερτασικά φάρμακα, μείωσε την συστολική και την διαστολική πίεση χωρίς σημαντικές παρενέργειες.
Συνένζυμο Q10 και άλλες καρδιακές παθήσεις: Άλλες καρδιαγγειακές παθήσεις στις οποίες το συνένζυμο Q10 φαίνεται να έχει θετική επίδραση είναι η στηθάγχη, το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, οι αρρυθμίες και η πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας.
Αλληλεπίδραση με άλλες ουσίες: Το συνένζυμο Q10 ανταγωνίζεται την δράση της βαρφαρίνης, μιας ουσίας με ισχυρές αντιπηκτικές ιδιότητες. Επιπλέον ο οργανισμός μας μπορεί να συνθέσει συνένζυμο Q10 στο συκώτι μας όπου παράγεται και η χοληστερόλη. Η λήψη στατινών(φάρμακα για την μείωση επιπέδων χοληστερόλης) εμποδίζει την παραγωγή των ενζύμων που απαιτούνται για την σύνθεση της χοληστερόλης και αναστέλλουν τον σχηματισμό του συνενζύμου Q10. Επομένως, οι ασθενείς που λαμβάνουν στατίνες για μεγάλο χρονικό διάστημα έχουν υψηλότερες ανάγκες σε συνένζυμο Q10. Επιπλέον, η πρόσληψη του μπορεί να ανακουφίσει από την μυοπάθεια(μυϊκή κόπωση) που προκαλείται από τις στατίνες.
Ανεπάρκεια – Τοξικότητα: Εκτός από τη μειωμένη πρόσληψη συνενζύμου Q10 μέσω της διατροφής, υπάρχουν άλλοι δύο σημαντικοί παράγοντες που οδηγούν σε ανεπάρκεια του στον οργανισμό μας. Η μειωμένη βιοσύνθεση του και η αυξημένη χρήση του από τον οργανισμό μας. Η βιοσύνθεση του είναι μία πολύπλοκη διαδικασία που ρυθμίζεται από 12 γονίδια, τυχόν μεταλλάξεις σε ορισμένα από αυτά μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα του στον οργανισμό μας. Επίσης, όπως αναφέραμε και πιο πάνω, τα επίπεδα συνενζύμου Q10, μειώνονται όσο μεγαλώνουμε. Τέλος, υπάρχει περίπτωση, ορισμένες καταστάσεις χρόνιων ασθενειών να αυξάνουν την ανάγκη του στον οργανισμό μας.
Το συνένζυμο Q10 δεν φαίνεται να είναι τοξικό για τον οργανισμό μας, ακόμα και σε υψηλές δόσεις. Παρόλα αυτά ασφαλής ημερήσια δόση του είναι τα 1200mg.